ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ: Καλώς ήρθατε στο εργοστάσιο - εφιάλτη της Foxconn

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ: Καλώς ήρθατε στο εργοστάσιο - εφιάλτη της Foxconn: Σαρώνει παγκοσμίως το νέο... επίτευγμα της Apple, το πολυδιαφημισμένο iPhone 5, με εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο να θέλουν να το απο...

Όχι άλλους τίτλους.

Πριν από μερικές μέρες , ο φίλος μου ο Γιάννης , τον οποίο εκτιμώ βαθύτατα γιατί ναι μεν έχει διαφορετικές απόψεις από τις δικές μου αλλά τις στηρίζει με επιχειρήματα , διάβασε σε ένα κείμενό μου ότι αποκαλώ τους περισσότερους Έλληνες , «νεοραγιάδες» . Μου σύστησε λοιπόν να μην είμαι τόσο επιθετικός και να κάνω περισσότερη υπομονή . Σκέφτηκα , ότι μάλλον έχει δίκιο . Ίσως μερικές φορές να γίνομαι ανυπόμονος και να θέλω να φτάσω στον προορισμό μου αποφεύγοντας το ταξίδι . Ίσως δεν έχω δίκιο που συνεχώς γκρινιάζω για αυτήν την ακινητοποίηση της κοινωνίας απέναντι στα δεινά που της προκαλούν οι κυβερνώντες της . Μήπως τελικά πρέπει να σκεφτώ από την αρχή τί είναι τελικά αυτή η επανάσταση που θέλω ; αν μέσα από τα χρόνια έχει αλλάξει μορφή και δεν το έχω αντιληφθεί ;

Πρέπει να παραδεχθώ ότι τις περισσότερες φορές η γκρίνια μου , είναι η γκρίνια ενός ανθρώπου που υποστηρίζει ότι οτιδήποτε λιγότερο από την ολοκληρωτική νίκη , είναι αποτυχία . Υποτιμώ συχνά κάποιες νίκες ορισμένων κοινωνικών κινημάτων που τελικά αποδεικνύονται πολύ ουσιαστικές . Σαφώς και δεν μπορούμε να εξαφανίσουμε όλους αυτούς που τρελαίνονται με την εξουσία και τον έλεγχο τον άλλων ανθρώπων , αλλά μπορούμε να τους απονομιμοποιήσουμε , να καταστρέψουμε ίσως τις αιτίες που τους δημιουργούν ή να πριονίσουμε αργά και σταθερά τις καρέκλες- θεσμούς , επάνω στις οποίες κάθονται . Αν κοιτάξουμε πίσω στην ιστορία μας , θα δούμε ότι το 1940 οι αντιστασιακοί δεν έγραφαν στους τοίχους "Κερδίσαμε" που είναι κάτι οριστικό . Έγραφαν "Δώδεκα παρά πέντε" , που σήμαινε ότι η νίκη είναι κάτι που δημιουργείται μέρα με τη μέρα , αργά και με υπομονή . Αυτό που θέλουμε να πετύχουμε μέσα από μία προσπάθεια , δεν πρέπει να αποτελεί τον στόχο αλλά την πυξίδα βάση της οποίας θα κινηθούμε . Η ιστορία μας έδειξε ήδη ότι όταν ο στόχος είναι μία ολοκληρωτική ουτοπία , τότε μόλις φτάσεις πεθαίνεις . Έχει σημασία αν το μέρος που θα πεθάνεις λέγεται Γκούλανγκ ή Άουσβιτς ;

Πραγματική επιτυχία δεν αποτελεί το τέλος του ταξιδιού , αλλά η ίδια η προσπάθεια που καταβάλεις προκειμένου όχι μόνο να αρχίσεις το ταξίδι , αλλά να έχεις τη δύναμη να το συνεχίζεις και συνεχώς να αμφισβητείς την πορεία σου . Οι νίκες που καταφέρνει κανείς ενδιάμεσα είναι πολύ πιο σημαντικές από την τελευταία . Αν φτάσεις στο τέλος και το αποδεχθείς ως τέτοιο , τότε υποχρεώνεσαι σε έναν διαρκή συμβιβασμό , σε μία διαρκή συναίνεση . Δεν υπάρχει πλέον αμφισβήτηση . Τι είδος ανθρωπότητα θα ήμασταν όλους αυτούς τους αιώνες , αν οι άνθρωποι έλεγαν πάντοτε ναι σε όλα και συναινούσαν ευθέως με τις πρακτικές της εξουσίας τους ;

Οι άνθρωποι που προσκύνησαν βιαστικά και πρόωρα την καταναλωτική κοινωνία και τον νεοφιλελευθερισμό , προσπάθησαν και τελικά κατάφεραν να φτάσουν στο δικό τους τέλος . Έφτιαξαν τις περιοχές πολυτελείας , με τις τεράστιες μεζονέτες , τα γκαράζ για πέντε αυτοκίνητα , τους κήπους με το γκαζόν και τις πισίνες . Έβαλαν συνδρομητική τηλεόραση και απομονώθηκαν από τον ενοχλητικά "υπόλοιπο" κόσμο . Αυτό που στην πραγματικότητα έφτιαξαν δεν είναι τίποτε άλλο από ένα τείχος . Η ανασφάλεια για την ίδια τους την προσωπικότητα και τα ψυχολογικά κενά που δημιουργούνται από την συνεχή κατανάλωση , έφεραν τελικά τη δυστυχία και τον χωρισμό . Τον χωρισμό των ίδιων αυτών ανθρώπων μεταξύ τους . Μένουν απέναντι ο ένας από τον άλλο και δεν γνωρίζουν καν τα ονόματα των γειτόνων τους . Καμιά φορά όχι μόνο δεν γνωρίζουν αλλά ούτε αναγνωρίζουν τα παιδιά τους . Η πλήξη τους είναι τόσο μεγάλη που προσπαθούν να δημιουργήσουν τα αντίστοιχα "ισοδύναμα" προκειμένου να ανταπεξέλθουν . Αυτά τα επιβεβαιώνουν οι ίδιοι καθημερινά με τον τρόπο ζωής τους . Τελικά δεν ξέρω ποιος είναι ο ευτυχισμένος ή αν μπορεί να πραγματωθεί ποτέ ως έννοια η ευτυχία αφού είτε έχεις λεφτά είτε όχι κάποια στιγμή η δυστυχία θα σου χτυπήσει την πόρτα . Βέβαια , ίσως είναι καλύτερα όταν στη χτυπήσει να έχεις έναν καλό λογαριασμό στην τράπεζα , από το να μην έχεις τίποτε .   

Αν κάποιος ή κάποιοι μπορέσουν τελικά να δώσουν ζωή σε αυτό που ονειρεύονται , έστω και τοπικά , έστω και για λίγους , σημαίνει ότι σε αυτό που απέβλεπαν , πέτυχαν . Αν καταφέρουν κάποιοι , κάπου , να δημιουργήσουν μία αυτόνομη , δημοκρατική κοινωνία , τότε πέτυχαν . Το σημερινό παράδειγμα είναι οι Ζαπατίστας στα δάση της Λακαντόνα . Αν η κοινωνία που δημιούργησαν είναι δημοκρατική , ειρηνική , επιτρέπει την αμφισβήτηση στο δικό της δημιούργημα , ορίζει την ισότητα και την ελευθερία ως έννοιες αλληλένδετες και αλληλοεξαρτώμενες , τότε σε μία μικρή μεριά του πλανήτη υπάρχει μία αλλαγή. Μία πραγματική αλλαγή . Η επαναστατική διαδικασία δεν πρέπει να χρησιμεύει μόνο ως εργαλείο για πραγμάτωση μιας ιδέας , αλλά και ως παράδειγμα. Μέσα από αυτό το παράδειγμα μπορούμε να δούμε ότι υπάρχει ελπίδα οι άνθρωποι τελικά , σε πείσμα των καιρών , να ζήσουν όχι σε μία , αλλά σε πολλές διαφορετικές κοινωνίες .

Οι αλλαγές σε μια κοινωνία επέρχονται όχι μόνο με την επιβολή αλλά κυρίως με την έμπνευση . Αν θέλουμε να γλυτώσουμε από την εξουσία που κατασκευάζει την κοινωνία της «συναίνεσης στη δυστυχία» , πρέπει να παραδεχθούμε ότι δεν μπορούμε να την πολεμήσουμε ως ίσος προς ίσο , γιατί δεν είμαστε ίσοι . Δεν είμαστε ίσοι με την εξουσία που επιβάλει την συναίνεση . Είμαστε όμως , ίσοι με τη δυστυχία  . Η δυστυχία δεν κάνει διακρίσεις . Πρέπει να πολεμήσουμε τη δυστυχία, όπου και αν βρίσκεται . Αν για να το ξεκινήσουμε χρειάζεται να καταστρέψουμε τις βεβαιότητες και την τάξη , ας το κάνουμε .

 Για να πετύχουμε την αλλαγή πρέπει να παρακάμψουμε την ακίνητη τάξη του παρόντος . Να αρχίσουμε την προσπάθεια παράκαμψης χωρίς αναβολή . Να φτιάξουμε καινούργιους μηχανισμούς δημιουργίας και καταστροφής θεσμών και με εργαλείο αυτούς , να ανοίξουμε μόνοι μας τα μονοπάτια αυτά που θα οδηγούν στην μόνιμα κινούμενη αταξία του μέλλοντος . Μέσα μας υπάρχει η δυνατότητα απαξίωσης όλων των εκφράσεων της υπάρχουσας τάξης(order) . Να θεωρούμε πλέον ως απαξιωμένους όλους τους ναούς της , από τα μέγαρα μουσικής της και τα μεγάλα στάδιά της μέχρι το ναό της δημοκρατίας της . Από τους ολυμπιακούς της αγώνες μέχρι την παιδεία και την εργασία της . Από τους στρατευμένους της συνδικαλιστές και πολιτικούς , μέχρι τους προσκυνημένους διανοητές της . «Η νίκη θα ανήκει σε εκείνους που θα σπείρουν την αταξία χωρίς να την αγαπούν» λέει ο Ντεμπόρ . Και έχει δίκιο . Όχι άλλη τάξη , όχι άλλες βεβαιότητες . Η τάξη και οι βεβαιότητες μας οδηγούν κατευθείαν στο μόνο είδος συναίνεσης που όσο και να πολεμήσουμε δεν μπορούμε να αρνηθούμε : το θάνατο . Η εξουσία θέλει να πεθάνουμε ήσυχοι .

Αν θέλουμε πραγματικά να πολεμήσουμε τη δυστυχία πρέπει να επαναϊεραρχήσουμε τις αξίες μας και να πολεμήσουμε πρώτα την εκμετάλλευση . Να φτιάξουμε νέες επιθυμίες που να αφορούν το σήμερα . Όχι άλλο μέλλον . Μέσα στον αγώνα που θα οδηγήσει ο πόλεμος με τους ιδιοκτήτες της κοινωνίας , πρέπει να βρούμε από τώρα τα σχέδια νέων συνθηκών συμπεριφοράς , νέους ρυθμιστικούς κανόνες συμπεριφοράς που να έρχονται σε πλήρη αντίθεση με αυτούς που επιβάλει η εξουσία . Αυτούς τους κανόνες πρέπει να τους κάνουμε προπαγάνδα . Κανόνας πρώτος : η υπακοή πέθανε .

Όχι άλλες πορείες διαμαρτυρίας . Όχι άλλες απεργίες . Όχι άλλη διεκδίκηση οικονομικών κεκτημένων . Όλα αυτά είναι βεβαιότητες . Είναι οι σίγουροι τρόποι αντίδρασης , τους οποίους οι εξουσία με τους μηχανισμούς που διαθέτει , τους παίζει στα δάκτυλα . Οι καινούργιοι τρόποι αντίδρασης θα πρέπει να εμπεριέχουν ένα είδος δημιουργικής σιωπής . Αγνοούμε τις εντολές της εξουσίας και ξεκινάμε το ταξίδι της παράκαμψης . Δεν πηγαίνουμε στη δουλειά μας , αλλά δεν κάνουμε και απεργία . Αντί γι' αυτό είναι προτιμότερο να χτυπήσω την πόρτα του γείτονα και να τον γνωρίσω καλύτερα . Όχι πια μέσα στο σπίτι του , αλλά έξω από αυτό . Βάζω τις καρέκλες και το τραπέζι στο πεζοδρόμιο ή αν το πεζοδρόμιο είναι μικρό , τα βάζω στο δρόμο . Ο δρόμος είναι δικός μας . Με αυτόν τον τρόπο σταματάμε την κυκλοφορία καλώντας όλους όσους θέλουν να πάνε στη δουλειά τους , να καθίσουν και αυτοί μαζί μας να γνωριστούμε. Ίσως από περιέργεια και μόνο να καθίσουν . Να μιλήσουμε επιτέλους πρόσωπο με πρόσωπο και όχι μέσα από τις οθόνες των υπολογιστών. Ας σταματήσουμε να μαθαίνουμε για τον διπλανό μας μόνο μέσα από τις ειδήσεις  . Παύουμε να αναγνωρίζουμε τα μεγάλα εμπορικά κέντρα και τα μεγάλα super markets ως τους μόνους τόπους ζωής της κοινωνίας . Ότι χρειαστούμε μπορούμε να το αγοράσουμε από το κοντινό μας ψιλικατζίδικο . Ας δημιουργήσουμε νέες πειραματικές καταστάσεις της ζωής μας που να περιλαμβάνουν το σύνολο του βίου . Να καταστρέψουμε , έστω για ένα μικρό χρονικό διάστημα δύο ή τριών ημερών , οτιδήποτε δίνει ζωή σε αυτήν εδώ την κοινωνία , κόβοντας το οξυγόνο της : το χρήμα . Κλείνω την τηλεόραση , κλείνω το κινητό , κλείνω το internet . Η απόλυτη σιωπή . Για την εξουσία και την κοινωνία της , δεν υπάρχουμε . Δεν λειτουργεί τίποτε . Η εξουσία τις περισσότερες φορές σε τρομάζει επειδή την ακούς και τη βλέπεις . Αν τίποτε από τα δύο δεν συμβεί , για ένα μικρό χρονικό διάστημα έστω , θα κοιμάσαι ελεύθερος και όχι ήσυχος . Μπορείς να πάρεις όσα οικονομικά μέτρα θέλεις . Για τις επόμενες μέρες κανείς δεν θα σου δώσει σημασία. Οι πολίτες σου πλέον ταξιδεύουν . Όταν επιστρέψουν ελπίζουν να έχεις βάλει μυαλό γιατί αλλιώς θα ξαναφύγουν . Τα δακρυγόνα , το ξύλο , τα ΜΑΤ και οι στρατιώτες , είναι πλέον άχρηστα . Δεν μπορούν να με βρουν για να με χτυπήσουν . Και δεν μπορούν να με βρουν επειδή ξέρουν που βρίσκομαι . Είμαι παντού .

Όλα τα παραπάνω , που εγώ τα ονομάζω βιοπολιτική αποχή , μπορεί να μοιάζουν με ηλίθιες λέξεις ενός ονειροπόλου . Έτσι είναι . Ακόμα και εγώ που τα γράφω , τα διαβάζω ξανά και ξανά και αναρωτιέμαι τι είναι αυτά που λέω ;  Αν κλείστε όμως τα μάτια σας και φανταστείτε μία έρημη από ανθρώπους εξουσία τότε ίσως αναθεωρήσετε την άποψή σας . Η εξουσία το μόνο που πραγματικά φοβάται είναι το  κενό . Ας γίνει πρώτα όνειρο και μετά ίσως περάσει στη σφαίρα της πραγματικότητας .Φυσικά , όλες οι ιδέες είναι ευπρόσδεκτες και προφανώς υπάρχουν καλύτερες . Εγώ περιορίζομαι σε αυτές.

Η αντίληψη που έχουμε για την κοινωνία πρέπει να αλλάξει . Να πάψει να περιορίζεται εντός του στενού πλαισίου των θεσμών που η ίδια δημιούργησε , δηλαδή εμείς . Η κοινωνία είμαστε εμείς και μόνο μέσα από εμάς μπορεί να αλλάξει . Εμείς κάνουμε τους θεσμούς να υπάρχουν και να πραγματώνονται . Χρειάζεται να κατασκευάσουμε καινούργιους θεσμούς που να μην μπορεί να επέμβει η εξουσία και να τους αλλάξει . Η εξουσία δεν σε υποχρεώνει νομικά να δώσεις το παρόν στα μεγάλα εμπορικά κέντρα . Το κάνει μέσο ενός συγκεκριμένου τρόπου κοινωνικοποίησης που χρησιμοποιεί με την δική μας συναίνεση . Η αποχή από κάτι τέτοιο θα ήταν μία μικρή αλλά διόλου ασήμαντη νίκη . Όσο για τους εργαζόμενους σε αυτά , πιστεύω ότι τίποτε δεν θα γίνει αφού η αποχή αυτή δεν θα κρατήσει περισσότερο από τρεις μέρες . Άλλωστε , μην ξεχνάμε ότι και οι ίδιοι σε μία τέτοια περίπτωση δεν θα πάνε στη δουλειά τους . Απλά , το εμπορικό κέντρο δεν θα ανοίξει .

Πρέπει να μεταφέρουμε το φόβο στην εξουσία δείχνοντας τί είμαστε ικανοί να πετύχουμε όταν το θέλουμε και το αποφασίσουμε . Έχουμε τη δύναμη . Πρέπει να την προσανατολίσουμε προς τη σωστή κατεύθυνση . Ο πόλεμος κατά της φτώχειας για παράδειγμα , δεν κερδίζεται με περισσότερες φιλανθρωπίες . Χρειάζεται να πολεμήσεις τα αίτια που την γεννούν . Το βασικότερο αίτιο είναι η ίδια η μορφή αυτού του οικονομικού συστήματος που βασίζεται στην φτώχεια προκειμένου να αναπαραχθεί .

Αυτές οι ιδέες δεν είναι επαναστατικές , ίσως είναι απλά διαφορετικές . Δεν διεκδικώ την πατρότητα τους αφού τις έχω ακούσει από πολλούς πάντα μεταξύ σοβαρού και αστείου . Ας αφήσουμε λοιπόν το σοβαρό και ας πράξουμε το αστείο. Ο στόχος μου είναι να εξωθήσω τους ανθρώπους στην διαφορετική δράση , προκαλώντας τις ικανότητές τους , ώστε να «επαναστατικοποιήσουν» την ίδια τους τη ζωή . Ας δημιουργήσουμε δράσεις που να βιώνονται από τους ίδιους τους δράστες . Ας πάψουμε πια να είμαστε ένα παθητικό πλήθος . Δεν χρειάζεται να μας πει η εξουσία μέσω τον συνδικαλιστών της το πότε θα αγωνιστούμε . Παρακάμψτε τους συνδικαλιστές . Ο ρόλος των ανθρώπων της εξουσίας πρέπει συνεχώς να μικραίνει και την ίδια στιγμή να μεγαλώνει ο ρόλος των δραστών . Ας γίνουμε όλοι δράστες . Όσο περισσότεροι είμαστε , τόσο λιγότερους θα συλλαμβάνουν . Ο φόβος της αποτυχίας θα μεταφερθεί στην ίδια την εξουσία . Ας κάνουμε κατάληψη στους δρόμους και όταν με το καλό έρθει η αστυνομία ας φωνάξουμε όλοι μαζί : Εγώ είμαι ο δράστης . Έλα να με συλλάβεις .    

Η Δημοκρατία ως προϊόν κατανάλωσης.

                          Όταν το αυτονόητο γίνεται... όραμα.

Ό

λα τα καταναλωτικά αποκτήματα εμπεριέχουν κινδύνους . Οι έμποροι όμως των αγαθών , που παραπλανητικά αποκαλούνται διαρκείας , διαβεβαιώνουν τους πελάτες τους ότι τίποτε δεν θα συμβεί και ότι το προϊόν θα συνεχίσει να υπάρχει . Είναι μία υπόσχεση που δεν μπορούν να τηρήσουν . Την ίδια ακριβώς πρακτική χρησιμοποιούν και οι υπηρέτες των κομμάτων , τα στελέχη και οι αρχηγοί τους , ως άλλοι έμποροι ή managers . Εμπορεύονται οράματα και δίνουν υποσχέσεις που δεν μπορούν να τηρήσουν . Κανένας από αυτούς δεν μπορεί με καθαρή συνείδηση να μας πει ότι θα πραγματώσει το όραμα που υπόσχεται ή ότι ο ίδιος θα υπάρχει σε αυτή τη θέση προκειμένου να μας δώσει εξηγήσεις πάνω στο γιατί δεν πραγμάτωσε το όραμά του  ή την υπόσχεση που μας έδωσε  .

Τα οράματα που προσφέρονται , δίνουν τη δυνατότητα στον ψηφοφόρο να επιλέξει μέσα από έναν μεγάλο κατάλογο ελκυστικών προϊόντων . Ελευθερία , ισότητα , εργασία , κοινωνικό κράτος , δικαιοσύνη , ασφάλεια κλπ. Ο κατάλογος δεν τελειώνει όσο επιτρέπεις στον έμπορο-πωλητή να μιλάει . Την ίδια στιγμή , ο ίδιος και το σύστημα που τον περιβάλει , δεν ανησυχεί καθόλου για τη ζήτηση ή την έλλειψη ενδιαφερομένων . Ο ψηφοφόρος δε , έχει την δυνατότητα να αγοράσει από διαφορετικά μαγαζιά , αφού υπάρχουν πολλά που πουλούν τα ίδια προϊόντα με διαφορετικό όμως , περιτύλιγμα .

Από τους πωλητές , οι πελάτες περιμένουν να ακούσουν την εκπλήρωση του βασικότερου οράματος : τον τρόπο με τον οποίο θα καταφέρουν να είναι ελεύθεροι και ήσυχοι , σε πείσμα της φράσης του Θουκυδίδη που έλεγε ότι «ή ελεύθερος θα είσαι ή ήσυχος , και τα δύο δεν γίνεται» . Οι πωλητές από την άλλη μπορούν όχι μόνο να τάξουν αλλά και να επιβάλουν οτιδήποτε , όντας σίγουροι ότι η ζήτηση των συμβουλών τους και των υποτιθέμενων ικανοτήτων τους , δεν θα εξαντληθεί ποτέ .

Στερημένος από το μέλλον του και επομένως από οποιαδήποτε προσδοκία , προσπαθεί μέσα από την ακατανίκητη δύναμη της άρνησης να τεντώσει το χέρι του και να γαντζωθεί από τα απλόχερα προσφερόμενα οράματα των πωλητών . Οι ίδιοι προκειμένου να αγοράσει , του δίνουν αξία και τον ορίζουν ως τον «σημαντικότερο ψηφοφόρο της μεταπολίτευσης» . Ο ψηφοφόρος , κάθεται παρατημένος από την δημοκρατία που τον παράτησε , ακούγοντας με προσοχή , τους αγγελιοφόρους της αιωνιότητας να του πετούν οράματα από τα μπαλκόνια . Μαγεύεται από την προοπτική ότι μπορεί επιτέλους να διαλέξει το δικό του όραμα μέσα από την μεγάλη ποικιλία που υπάρχει . Όπως ακριβώς έμαθε να καταναλώνει αγαθά έτσι καταναλώνει και οράματα . Ως πεπειραμένος καταναλωτής , επιθυμεί άλλη μια φορά να αρπάξει την ευκαιρία .

Η καταναλωτική κοινωνία στην οποία μεγάλωσε και ανδρώθηκε ως «πολίτης» τον έμαθε ότι το νερό για παράδειγμα , πρέπει να πωλείται αφού είναι καταναλωτικό προϊόν . Ο «πολίτης» το δέχεται χωρίς να σκεφτεί ότι αν δεν πιεί νερό θα πεθάνει . Το νερό δεν είναι καταναλωτικό προϊόν αλλά αγαθό που πρέπει να δίνεται απλόχερα και δωρεάν σε όλους . Για κάτι τέτοιο όμως πρέπει να παλέψεις και πολλές φορές να πεθάνεις . Η ελεύθερη πρόσβαση στο νερό , είναι για κάποιους ανθρώπους όραμα . Η εργασία από την άλλη πλευρά είναι ένας θεσμός που χωρίς αυτόν ο άνθρωπος πάλι θα πεθάνει . Αν δεν πεθάνει βιολογικά , θα πεθάνει κοινωνικά . Και όμως , η εργασία για δισεκατομμύρια ανθρώπους είναι όραμα . Αυτή είναι η μεγάλη επιτυχία των πωλητών: μετέτρεψαν τα αυτονόητα σε οράματα .

Οι πωλητές ανάγουν το αυτονόητο σε όραμα και το πουλάνε . Όλα τα αυτονόητα μετατράπηκαν σε οράματα : η εργασία , η ελευθερία , η δικαιοσύνη , η ισότητα . Έγιναν «πολιτικά οράματα» και πωλούνται ακριβά , πολύ ακριβά . Είναι σπάνια είδη και ως τέτοια , οι τιμές τους εκτοξεύονται στα ουράνια . Το πιο ακριβό όμως είναι ο συνδυασμός όλων αυτών : η δημοκρατία . Δεν είναι απλώς σπάνιο αγαθό , αλλά κάτι που δεν υπήρξε ποτέ , κανείς δεν το έχει δει και κανείς δεν το έχει αγγίξει . Όλοι όμως μιλάνε γι’ αυτό και θέλουν να το αποκτήσουν . Η προσπάθεια για την απόκτησή της είναι τόσο μεγάλη που την παραγγέλνουν ακόμα και μέσω internet , αλλά μάταια. Δεν έρχεται ποτέ .

                                      Η δύναμη του αντίγραφου.

Όταν δεν έχεις την οικονομική δυνατότητα να αγοράσεις ένα προϊόν , βολεύεσαι με τα imitation ή αλλιώς τα υποκατάστατα . Έτσι ακριβώς κάνουμε και με την δημοκρατία . Αφού δεν μπορούμε να την έχουμε , φτιάχνουμε υποκατάστατα και τους δίνουμε μεγάλες και βαρύγδουπες ονομασίες : αντιπροσωπευτική δημοκρατία , κοινοβουλευτική δημοκρατία , αστική δημοκρατία , μαζική δημοκρατία , λαϊκή δημοκρατία κλπ . Δημοκρατία σκέτη , δεν υπάρχει . Θέλουμε το υποκατάστατο να είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των συνθηκών της μοντέρνας ζωής μας . Θέλουμε να το αποκτήσουμε γρήγορα , χωρίς να χάνουμε χρόνο , ζητώντας να ικανοποιηθούμε όσο το δυνατόν περισσότερο με όσο το δυνατόν λιγότερο κόπο .

Το υποκατάστατο όμως δεν είναι ποτέ ίδιο με το αυθεντικό , το πραγματικό προϊόν . Δεν έχει την ίδια ποιότητα με το original όσο και αν προσπαθούμε ψυχαναγκαστικά να πείσουμε τον εαυτό μας για το αντίθετο . Έτσι , απογοητευμένοι από την ποιότητα, αναζητούμε τη λύτρωση στην ποσότητα . Μέσα στην μεγάλη ποσότητα όμως , είναι βέβαιο ότι , που και που , θα περάσουν απαρατήρητα , κακά αντίγραφα ή υποκατάστατα του προϊόντος . Έτσι και με την δημοκρατία : μεταξύ του ενός «που» και του άλλου «που» , πέρασε απαρατήρητο προϊόν της , που υπόσχεται ότι η επόμενη αυγή θα είναι χρυσή , παρόλο που το ίδιο το αντίγραφο είναι βαμμένο μαύρο.

Υπάρχουν πάρα πολλοί καταναλωτές που αρέσκονται στα μαϊμού προϊόντα ή γενικότερα στα φτηνά αντίγραφα . Θεωρούν ότι δεν αξίζει να πληρώσεις πολλά χρήματα για να αγοράσεις την τάδε μάρκα αφού με λιγότερα από τα μισά κάνεις την ίδια δουλειά . Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν μπορείς να περιφρονήσεις ένα «φτηνό» προϊόν , εκτός και αν είσαι νεόπλουτος . Η πολιτική που εμφανίζεται ως καταναλωτικό και κατά συνέπεια αναλώσιμο προϊόν , δεν αποτελεί εξαίρεση . Οι περισσότεροι άνθρωποι αγαπούν την φτηνή πολιτική και σε καμία περίπτωση δεν την περιφρονούν . Αρκετά εκατομμύρια ανθρώπων σε ολόκληρη την Ευρώπη , στέλνουν στη βουλή ακροδεξιά κόμματα πιστεύοντας ότι θα καταφέρουν να αλλάξουν τα πράγματα χρησιμοποιώντας βία , επειδή «αυτοί δεν μασάνε» . Θέλουν να ξεμπερδεύουν γρήγορα όπως και με την αγορά ενός προϊόντος . Νομίζουν ότι μέσα σε ένα κοινοβούλιο υπάρχουν κόμματα που φοβούνται άλλα κόμματα με τον ίδιο τρόπο που οι ψηφοφόροι φοβούνται τον ματατζή ή τον νεοναζιστή με την αρβύλα . Αυτό είναι όχι μόνο αποδοχή , αλλά κυρίως πίστη στην φτηνή πολιτική .

Από την άλλη μεριά φτηνή πολιτική αποτελεί και ο όρος «επαναδιαπραγμάτευση» , αφού για να επαναδιαπραγματευθείς κάτι , αφ’ ενός αποδέχεσαι ότι είσαι υπαίτιος για το πρόβλημα , αφ’ ετέρου , χρειάζονται δύο τουλάχιστον μέρη . Δεν απαντάς ποτέ στην ερώτηση , «τι θα γίνει αν το άλλο μέρος δεν επαναδιαπραγματεύεται ;» 

Μία από τις σημαντικότερες τεχνικές του μάρκετινγκ είναι το να εμποδίζεις τον καταναλωτή να σκεφτεί πάνω σε ότι αφορά την χρησιμότητα του προϊόντος που θα αγοράσει . Ο στόχος είναι να εμφανιστεί το προϊόν ως μοναδικό με βάση την αξιοπιστία του σήματος που διαθέτει . Έτσι ακόμα και αν είναι αντίγραφο , το σήμα δίνει την ψευδαίσθηση της αξιοπιστίας σε αυτόν που το κατέχει ή που το φοράει . Δεν έχει και τόση σημασία αν το χρειάζεσαι . Το σήμα του , είναι εγγύηση ότι θα το χρειαστείς . Πόσο μοναδικό είναι στην πραγματικότητα ;

                           Ίδιο σκεπτικό , διαφορετικό κόμμα.

Η τεχνική της «κατασκευής σε επίπεδο πλατφόρμας» χρησιμοποιείται σήμερα από όλες τις μεγάλες βιομηχανίες και κυρίως από μεγάλους ομίλους . Η πλατφόρμα είναι η βάση πάνω στην οποία γίνονται διάφορες αλλαγές ή προσθέσεις προκειμένου να δημιουργηθεί ένα αντικείμενο το οποίο μετατρέπεται σε επώνυμο προϊόν ,από ρούχο μέχρι αυτοκίνητο . Χαρακτηριστικό παράδειγμα , μιας και ο γράφων ασχολείται με τα αυτοκίνητα , αποτελεί το Group VAG ή πιο γνωστό ως όμιλος Volkswagen . Τα αυτοκίνητα Audi , Skoda , Seat και Volkswagen , μοιράζονται την ίδια πλατφόρμα σε πολλά μοντέλα τους . Τα Audi A4 με τα Skoda Octavia ή το καινούργιο Passat με την Octavia και το Seat Leon . Η τεχνική της πλατφόρμας χρησιμοποιείται και σε μηχανικά μέρη. Επίσης , ο ίδιος  τύπος κινητήρα υπάρχει σε διάφορα μοντέλα του ίδιου ομίλου αλλά με διαφορετική ονομασία . Το Audi S3 έχει τον ίδιο κινητήρα με το Seat Cupra . Διαφοροποιώντας όμως μερικά μηχανικά μέρη και αλλάζοντας το πρόγραμμα του ηλεκτρονικού εγκεφάλου , το ένα αυτοκίνητο γίνεται πιο γρήγορο από το άλλο . Το ερώτημα είναι με ποιον τρόπο ένα Audi θα πουληθεί περισσότερο από ένα Seat ή μία Octavia ; Πως κάποιος θα αποδεχθεί ότι ένα 5-10% στην διαφορά κατασκευής δικαιολογεί το 50-70% στη διαφορά τιμής ;

Ο πωλητής μεγεθύνει την αξία των μικροδιαφορών που προστίθενται , αλλάζοντας πρώτα την εξωτερική εμφάνιση του προϊόντος . Έπειτα η αποδοχή γίνεται ευκολότερη μετατρέποντας τις διαφορές σε εικόνα . Το σημαντικότερο όμως είναι ότι ο υποψήφιος αγοραστής δεν γνωρίζει όλα τα παραπάνω . Όταν οι διαφορές μεγεθύνονται μέσω της διαφήμισης , τότε ο καταναλωτής μπορεί να «αισθανθεί» τις διαφορές αυτές . Αν κάποιος παρατηρήσει τις διαφημίσεις των συγκεκριμένων αυτοκινήτων θα διαπιστώσει αφ’ ενός μεν ότι δεν διαφημίζονται με τον ίδιο τρόπο , αφ’ ετέρου η διαφήμιση δεν απευθύνεται στο ίδιο target group . Έχουμε αυτοκίνητα για όλα τα βαλάντια αλλά και για όλα τα γούστα .

Η σύγχρονη πολιτική έχει την δική της «πολιτική πλατφόρμα» , την οποία αποκαλούμε «συναινετική πολιτική» ή «πολιτική της συναίνεσης» . Μια μερίδα κομμάτων είναι φιλικά προς τις μεγάλες επιχειρήσεις , τα κεφάλαια και τις τράπεζες , ενώ έχουν τις ίδιες απόψεις για τους μετανάστες . Τα κόμματα της Αριστεράς (ο Θεός θα την κάνει) , υπερασπίζονται τους «δικούς τους αδύναμους» , βασιζόμενοι στην κοινή πλατφόρμα των «εργασιακών σχέσεων» , ενώ επιτίθενται στο μεγάλο κεφάλαιο και αγαπούν τους μετανάστες . Όμως ,κοινή πλατφόρμα όλων ανεξαιρέτως των κομμάτων αποτελεί η πολιτική της «χρησιμοποίησης του φόβου» . Όσο φοβάσαι να φύγεις από το euro , άλλο τόσο φοβάσαι και να μείνεις σε αυτό . Όλα τα κόμματα χρησιμοποιούν την ίδια πλατφόρμα σε ότι αφορά το διαδικαστικό , μέσω του οποίου μπορούν να αποκλείσουν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού από όλες τις σημαντικές αποφάσεις : την αντιπροσώπευση . Με τον τρόπο αυτό φτάνουμε στο να αποκλείσουμε το 54% από τις αποφάσεις , αφού το 34% αφορά την αποχή και το 20% αφορά αυτούς που ψήφησαν αλλά που τα κόμματά τους δεν μπήκαν στη βουλή . Επίσης , τα κόμματα δεν απευθύνονται στα ίδια target groups . Οι ψηφοφόροι του ΚΚΕ για παράδειγμα , δεν ανήκουν στην ίδια κοινωνική τάξη με αυτούς της ΝΔ . «Τάξη» , με την έννοια , όχι την οικονομική , αλλά τον τρόπο αντιμετώπισης του οικονομικού και πολιτικού συστήματος .  

                                         Ας διαφημίσουμε τον φόβο.

Σε κανένα διαφημιστικό σποτ , κανενός κόμματος , δεν υπάρχει η παραμικρή νύξη περί άμεσης δημοκρατίας . Αντίθετα σε όλα τα σποτ θίγεται η οικονομική διάσταση της κρίσης μαζί με τις υποτιθέμενες λύσεις της , ώστε ο καταναλωτής-ψηφοφόρος να μην σκέφτεται καθόλου την χρησιμότητά τους ή τον αντίκτυπο που θα έχουν επάνω του . Ο στόχος του διαφημιστικού σποτ είναι να διευκολύνει τον αγοραστή και όχι το αντίθετο. Ανάπτυξη για ποιον ; Εντός ή εκτός euro ; Μετανάστες ή ασφάλεια ; Αυτά ήταν και είναι κάποια από τα διλήμματα που τέθηκαν αφήνοντας απ’ έξω το βασικότερο : ποιος θα αποφασίσει γι’ αυτά ; Η ΝΔ , το Πασοκ, το ΣΥΡΙΖΑ , το ΚΚΕ, η Χρυσή Αυγή , η ΔΗ.ΜΑΡ , ο Καμμένος , ή μήπως πρέπει να αποφασίζουν οι άνθρωποι αυτής της χώρας ; Κατά την διάρκεια του προεκλογικού αγώνα είδα έκπληκτος τον αρχηγό κόμματος να λανσάρει τον εαυτό του σε βίντεο , τοποθετώντας τον στο ίδιο ύψος και στην ίδια περίοπτη θέση , με πολιτικούς ή στρατιωτικούς ή τέλος πάντων ανθρώπους που  η προσφορά τους σε αυτήν εδώ τη χώρα είναι πλέον καταγεγραμμένη και έχει ήδη περάσει στην ιστορία . Το πρόβλημά μου τώρα δεν είναι αν ο Ε. Βενιζέλος έκανε καλό ή κακό στην Ελλάδα , αλλά το ότι ο Σαμαράς βάζει τον εαυτό του στην ίδια θέση με αυτόν . Ο ίδιος ο Σαμαράς ως πολιτικός και ως επιστήμονας γενικότερα δεν έχει προσφέρει ποτέ και τίποτε σε αυτόν τον τόπο , πέρα από τα συνεχή ψέματα και εναλλασσόμενες πολιτικές τοποθετήσεις και πρακτικές , προκειμένου να ανέλθει στην πρωθυπουργία , που είναι και διακαής πόθος του .

Είναι πρώτη φορά πιστεύω , στη νεότερη ιστορία μας , που ταυτόχρονα με την προβολή και τη διαφήμιση των προσόντων ενός ηγέτη κόμματος , διαφημίζεται τόσο πολύ ο φόβος . Η ατέλειωτη ψύχωση των ΜΜΕ και της «θετικής κοινής γνώμης» με τα δεινά που θα προκαλέσει η διαφορετική άποψη , συγκαλύπτει την τεχνική της πλατφόρμας . Οι τεχνικοί της εξουσίας δεν αναφέρονται ποτέ στα δεινά που προκάλεσαν τα πεπραγμένα του πολιτικού που προωθείται από το κανάλι τους . Αντίθετα , επικεντρώνονται στη διάχυση του φόβου επικαλούμενοι τα αποτελέσματα της διαφορετικής άποψης . Αποτελέσματα όμως , μιας πολιτικής , που δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ . Έτσι πετυχαίνουν δύο πράγματα : πρώτα διαχωρίζουν την ευθύνη , από την εξουσία του προσώπου , που η ιδιοκτησία του μέσου διατάζει να προωθηθεί και δεύτερο , αυτό που πρέπει να αποδείξουν , το παρουσιάζουν ως τετελεσμένο γεγονός . Όπως ακριβώς μία πωλήτρια σε μαγαζί καλλυντικών που λέει στην πελάτη της , να μην αγοράσει την Α κρέμα νυκτός αλλά την Β , επειδή υπάρχει ο κίνδυνος η Α να καταστρέψει το δέρμα της . Η πελάτης , την εμπιστεύεται γιατί εκτός από το ότι δεν γνωρίζει και πολλά από κρέμες , φοβάται να ρισκάρει με το δέρμα της . Η πωλήτρια δεν διαφημίζει την κρέμα Β αλλά τον φόβο που προκαλεί η κρέμα Α .

Τα αποτελέσματα της ήδη εφαρμοσμένης πολιτικής δεν αναφέρονται πουθενά ή αναφέρονται ελάχιστα . Περνούν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας ώστε να γίνει εφικτό , κάποια στιγμή , η ευθύνη του πολιτικού να μην υπήρξε ποτέ . «Αλλαγές στα προϊόντα μας , γίνονται εντός δεκαπέντε ημερών και με προσκόμιση της απόδειξης αγοράς» αναγράφεται σε πολλά καταστήματα . Ό,τι λάθος και να έκανε ο πωλητής ή ο αγοραστής , μετά από κάποιο ορισμένο χρονικό διάστημα , το προϊόν ούτε επιστρέφεται , ούτε αλλάζει . Το ίδιο και με την εγγύηση . Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα , ό,τι ζημιά και να πάθεις ευθύνεσαι εσύ . Στα αυτοκίνητα οι εγγυήσεις που υπάρχουν διαρκούν το πολύ τέσσερα με πέντε χρόνια . Η εγγύηση του κόμματος που ψήφησες , διαρκεί εικοσιτέσσερις ώρες. Μετά , για τα επόμενα τέσσερα χρόνια , για ότι και να συμβεί σε σένα ή τους συνανθρώπους σου , την ευθύνη φέρεις ακέραια εσύ, ακόμα και αν το αποτέλεσμα μιας πολιτικής , θα σε ακολουθεί για όλη σου τη ζωή. Το αυτοκίνητο αν βρεις χρήματα , το αλλάζεις , την ψήφο δεν την παίρνεις πίσω όσα χρήματα και να βρεις . Η Κυριακή πέρασε .

                Ψήφος και κατανάλωση : η διττή υποχρέωση .

Μόλις ο άνθρωπος μάθει να διαβάζει αρχίζει αμέσως η πολιτική εξάρτηση από …άλλους . Από το δημοτικό ακόμα διδάσκεται την αντιπροσώπευση ψηφίζοντας μαθητικά συμβούλια . Με τον ίδιο τρόπο διδάσκεται την εξάρτησή του από αντικείμενα . Η κοινωνία τον ορίζει από νωρίς με την διττή ιδιότητα του ψηφοφόρου-καταναλωτή . Οφείλει πλέον και υποχρεούται να είναι εντεταλμένος ως τέτοιος . Η παροχή ψήφου σε συνδυασμό με την κατανάλωση είναι η αποστολή του . Η υποχρέωση να ψηφήσεις όπως και η υποχρέωση να καταναλώσεις είναι καθήκοντα που δεν γνωρίζουν εξαίρεση .

Ο φτωχός πολλές φορές εξαναγκάζεται να μπει σε μία κατάσταση κατά την οποία υποχρεώνεται να ξοδέψει τα λιγοστά χρήματα που έχει , όχι για να αποκτήσει κάτι χρήσιμο γι’ αυτόν , αλλά κάτι ανούσιο , προκειμένου να καταναλώσει . Αν δεν το κάνει , είναι εξαιρετικά απίθανο να αποφύγει τον χλευασμό και την κοινωνική ταπείνωση . Χαρακτηριστικό παράδειγμα τούτου , αποτελούν οι κάτοικοι της Μπανγκόγκ  , που ενώ ζουν μέσα στην εξαθλίωση , έχουν όλοι κινητά τηλέφωνα , τα οποία φροντίζουν να ανανεώνουν σε τακτά χρονικά διαστήματα . Παράλληλα με τον φτωχό καταναλωτή  υπάρχει και ο «φτωχός» ψηφοφόρος . Είναι φτωχός σε πολιτικές γνώσεις . Είναι αυτός που βομβαρδίζεται καθημερινά και από παντού , με υποδείξεις για το τι πρέπει να ψηφίσει . Ο ίδιος δεν γνωρίζει ποτέ σε βάθος , τις πολιτικές ιδεολογίες ή τα προγράμματα των κομμάτων που έχει να επιλέξει και που τελικά πρέπει να ψηφίσει . Σε ακόμη χειρότερη θέση βρίσκεται όμως το άτομο αυτό που δεν θέλει να αναλάβει τον διττό ρόλο του ψηφοφόρου-καταναλωτή και απέχει συνειδητά και από τα δύο ή από ένα από τα δύο . Η κοινωνική του υπόσταση μειώνεται στα μάτια των υπολοίπων εξαιτίας , του ότι δεν θέλει να επιτελέσει την «κοινωνική του υποχρέωση». Δυσκολεύεται να διατηρήσει τον αυτοσεβασμό του καθώς οι γύρω του , τον κάνουν να αισθάνεται ανεπαρκής , προβληματικός ή υποδεέστερος , από τη στιγμή που αδυνατεί να ασχοληθεί με τα «σοβαρά ζητήματα της κοινωνίας» .

Όπως στην περίπτωση του φτωχού , έτσι και στην περίπτωση του μη ψηφοφόρου υπάρχει μία σαφής μεταφορά της ευθύνης από το κοινωνικό και πολιτικό σύστημα στα ίδια τα άτομα . Ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας πιστεύει ότι ο φτωχός είναι υπεύθυνος για την «κατάντια» του ενώ αυτός που απέχει από τις εκλογές , χαρακτηρίζεται ως «πολιτικά απαθής» επειδή ο ίδιος το έχει επιλέξει . Η κοινωνία αποδίδει τον χαρακτηρισμό τού «πολιτικά απαθή», με το ίδιο σκεπτικό που χαρακτηρίζει «κατάντια» την πορεία προς τη φτώχεια : με ελαφρά την καρδία.

Τα δύο-τρία τελευταία χρόνια , η πολιτική επέστρεψε στις ζωές των ανθρώπων μετά από μία απουσία τριάντα περίπου χρόνων . Ξαφνικά άρχισαν οι πάντες να έχουν γνώμη για όλα , όπως βέβαια , θα έπρεπε να έκαναν εδώ και πολλά χρόνια . Όμως , δεν ασχολούνται με την πολιτική και τους πολιτικούς επειδή είναι καθήκον τους ως «πολίτες» μιας «δημοκρατικής» κοινωνίας . Το κάνουν γιατί αναγκάστηκαν , από τη στιγμή που αισθάνθηκαν ότι τους αφαιρούν κυρίως , τα οικονομικά κεκτημένα τους. Έτσι σκέφτηκαν να τα ανακτήσουν μέσα από το δρόμο της πολιτικής . Μπέρδεψαν όμως την πολιτική με την μόδα .

Το να είναι κάποιος μέλος της κοινωνίας των ψηφοφόρων , σημαίνει ότι πιστεύει στο καθήκον του επίπονου αγώνα . Ο «επίπονος» αγώνας της κατανάλωσης , ταυτίζεται με τον πραγματικά επίπονο αγώνα της πολιτικής . Ο φόβος , να αποτύχεις να συμμορφωθείς με τον επίπονο αγώνα , έχει παραγκωνιστεί από τον φόβο της ανεπάρκειας . Στις μέρες μας είναι σημαντικό να μας ορίζουν οι γύρω μας , όχι μόνο ως «καταναλωτικά επαρκή»  αλλά και ως «πολιτικά επαρκή», προκειμένου να μην μένουμε έξω από τη συζήτηση , εξαιτίας , τού ότι δεν γνωρίζουμε . Γνωρίζουμε όμως μόνο αυτά που μας ενδιαφέρουν προσωπικά : τι θα κάνει το Χ κόμμα με την φορολογία , αν τελικά θα διώξει τους μετανάστες ή αν τελικά θα ιδιωτικοποιήσει τη ΔΕΗ  . Δεν μας νοιάζει τί έχει συμβεί σε άλλες χώρες που έγιναν ιδιωτικοποιήσεις , ποιος ευθύνεται για το ότι οι μετανάστες περνούν πρώτα από την Ελλάδα ή για ποιο λόγο οι εφοπλιστές δεν πληρώνουν φόρους . Είναι ίδιο ακριβώς σκεπτικό με την αγορά μιας μπλούζας Nike . Κοιτάζουμε μόνο αν μας αρέσει και δεν μας ενδιαφέρει αν αυτή τη μπλούζα την έφτιαξε στην Ταϋλάνδη ένα επτάχρονο κορίτσι με μισθό 0,50 λεπτά την ημέρα . Γνωρίζουμε την πολιτική όπως ακριβώς γνωρίζουμε και τη μόδα : πιο σχέδιο παντελονιού είναι τώρα must , ποιος τραγουδιστής βρίσκεται στην επικαιρότητα ή ποια ταινία πρέπει να δω για να είμαι in ; Αν φορέσω καπελάκι με το κόκκινο αστέρι θα είμαι επαναστάτης ή μήπως αυτό είναι ξεπερασμένο και καλύτερα να βάλω μία μπλούζα με το σήμα των Ζαπατίστας ; Ποιο από τα δύο θα με κάνει να αισθανθώ ότι βρίσκομαι πιο κοντά στην επανάσταση ; Ένα δίλλημα που δεν σε αφήνει να κοιμηθείς .

  Για το τέλος.

 «Τα πράγματα αποκαλύπτονται στη συνείδηση μόνο μέσα από τη ματαίωση που προκαλούν» λέει ο Μπάουμαν . Εκείνη τη στιγμή δηλαδή που καταστρέφονται , που διασπόνται . Η προσοχή του ανθρώπου , δεν επικεντρώνεται στην διαδικασία και τον τρόπο επίτευξης των επιθυμητών οραμάτων , αλλά στο αποτέλεσμα . Όταν το αποτέλεσμα είναι η μη υλοποίηση της υπόσχεσης που δόθηκε προεκλογικά , τότε αποκαλύπτεται στη συνείδησή του , το ψέμα που του πούλησαν οι πολιτικοί . Οι τελευταίοι δεν κρίνονται πάντα ως ικανοποιητικοί και πολλές φορές το τίμημα που πληρώνουν οι οπαδοί τους είναι υπερβολικό ή απαράδεκτο .

Το πραγματικό νόημα της δημοκρατίας δεν βρίσκεται σε έτοιμες ή προκατασκευασμένες ιδεολογίες , αλλά στη συμμετοχή του γίγνεσθαι των ιδεών αυτών , πριν γίνουν ιδεολογίες . Όπως ακριβώς πρέπει να γνωρίζουμε πράγματα για το αντικείμενο που θέλουμε να αγοράσουμε  , πριν γίνει προϊόν προς κατανάλωση . Η δημοκρατία είναι δημιουργία και η μαγεία της βρίσκεται στο ότι δεν είσαι ποτέ σίγουρος που θα καταλήξει , επειδή ακριβώς η δημοκρατία δεν «καταλήγει» . Οι άνθρωποι αντίθετα , την αντιμετωπίζουν ως ένα καταναλωτικό προϊόν , προς άμεση χρήση , γρήγορη εκτόνωση και στιγμιαία ικανοποίηση . Ταυτόχρονα , όλα τα προηγούμενα , θέλουμε να τα έχουμε χωρίς καμία προσπάθεια , αλλά κυρίως χωρίς παρατεταμένη προσπάθεια . Αυτό ακριβώς εκμεταλλεύονται οι πωλητές , που υπόσχονται να αφαιρέσουν την αναμονή από την επιθυμία και την προσπάθεια από το αποτέλεσμα . Αυτό που πραγματικά χρειάζεται η δημοκρατία είναι η συμμετοχή και η διαπροσωπική συζήτηση . Δεν χρειάζεται την όμορφη συσκευασία που απαιτείται στις αγορές καταναλωτικών προϊόντων . Πρέπει αρχικά να αγνοήσουμε και κατόπιν να ακυρώσουμε τους διαφημιστές της πολιτικής , που χρησιμοποιούν όλα εκείνα τα δελεαστικά τεχνάσματα προκειμένου να προωθήσουν στην αγορά των ψηφοφόρων , τις προσωπικότητες και τις ιδέες των πολιτικών , που καμία σχέση δεν έχουν με την πραγματική δημοκρατία . Το σημαντικότερο όλων όμως , είναι ότι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η δημοκρατία δεν είναι πολίτευμα . Η δημοκρατία είναι είδος κοινωνίας και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπίζεται .      

Ο φόβος σώζει .

Η σιωπή της κοινωνίας , είναι το χαρακτηριστική πρακτική της γενιάς που συμπορεύεται με το μνημόνιο . Μία μερίδα ανθρώπων έχει επιλέξει ως μορφή δράσης την ακινητοποίηση. Σχήμα οξύμωρο: δρω διά της ακινητοποίησης . Καθοριστικό αποτέλεσμα της ακινητοποίησής τους εκτός από της σιωπή είναι και η τυφλή υπακοή. Τα δύο αυτά στοιχεία αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για όσους θέλουν να δράσουν . Ο τρόπος με τον οποίο δρουν οι «ακίνητοι» άνθρωποι , δεν είναι άλλος από αυτόν της χρησιμοποίησης των γραναζιών του φόβου και της αβεβαιότητας , πίσω από τα οποία κρύβονται . Την εθελοδουλία τους , σκεπάζει ο μανδύας της αβεβαιότητας ενώ η ανικανότητα να αποφασίσουν για το μέλλον τους σκεπάζεται από το πέπλο του φόβου .

Οι «ακίνητοι» άνθρωποι αποδέχονται λανθασμένα το τέλος της πολιτικής που τους επέβαλαν υπόρρητα οι ειδικοί της πολιτικής και οι όποιοι χειραγωγοί τους . Η πολιτική για τον «ακίνητο» άνθρωπο δεν είναι η μάχη για την ελευθερία αλλά ο αγώνας για την επιστροφή στην «κοινωνία της αφθονίας» από την οποία προέρχεται , έχει κλειδώσει το φαντασιακό του και δεν μπορεί ποτέ να απαλλαγεί . Αφού λοιπόν δεν υπάρχουν πολιτικοί που να μπορούν να πετύχουν την επιστροφή , αποφασίζει να το πετύχει μόνος του ανακαλύπτοντας και ψηφίζοντας… πολιτικούς . Θέλει να παίξει ένα καινούργιο παιχνίδι που να είναι εξίσου διεγερτικό με αυτό της επανάστασης αλλά προς Θεού να μην είναι επανάσταση . Θέλει και την αλλαγή . Η αλήθεια όμως είναι ότι δεν μπορεί μόνος του να δημιουργήσει αλλαγή επειδή ακριβώς πιστεύει ότι δεν μπορεί μόνος του να δημιουργήσει τίποτε .

Η αλλαγή που προσπαθούν να δημιουργήσουν οι «ακίνητοι» , έχει την ικανότητα να δημιουργείται από μόνη της . Είναι φτιαγμένη ώστε να αυτοδημιουργείται και να αυτοαναπαράγεται. Την διπλή αυτή δύναμή της , την αντλεί από την ανάγκη των «ακίνητων» ανθρώπων για απάλειψη της αβεβαιότητας . Η αλλαγή συνεπώς που συντελείται ως προϊόν της αβεβαιότητας , δεν είναι παρά ένα ομοίωμα μιας προηγούμενης αναγκαστικής αλλαγής . Στην πραγματικότητα , το είδος της αλλαγής που επιτυγχάνεται είναι αυτό της επιστροφής σε μία πρότερη και προσωρινή κατάσταση ευφορίας , μέχρι τη στιγμή που οι άνθρωποι πιέζονται τόσο , όσο να οδηγήσουν ξανά τα πράγματα σε μία… αλλαγή . Όλες οι αλλαγές οδηγούν πάντοτε σε μία άλλη , αναπόφευκτη «αλλαγή» και τελικά μαζί με τους εαυτούς τους , οδηγούν και εμάς  στο αρχικό σημείο για μιαν επανεκκίνηση . Η συνεχής επανεκκίνηση από το ίδιο αρχικό σημείο είναι κάτι που δεν μπορούν να αποφύγουν οι «ακίνητοι» άνθρωποι αφού για τον σκοπό τους χρησιμοποιούν πάντα το ίδιο μέσο : την αποδοχή της πολιτικής των ειδικών που τους λένε ότι πρέπει να φτιάξουν «άλλη μία κοινωνία» και όχι «μία άλλη κοινωνία» .

Πολλές φορές οι άνθρωποι εξαναγκάζονται(;) στην υπακοή . Ο εξαναγκασμός μέσω του φόβου , ακρωτηριάζει τη σκέψη από οποιαδήποτε μορφή αρνητικότητας , αλλά και από όλα τα αρνητικά χαρακτηριστικά . Ως «αρνητικά» ορίζονται όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που αντιβαίνουν στα «θέλω» της ηγεμονίας και των ιδιοκτητών της κοινωνίας . Δεν υπάρχει ζωή ή άλλη κοινωνία έξω από τα καλούπια που δημιουργεί η εξουσία . Προκειμένου κάτι τέτοιο να γίνει αποδεκτό , δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να επιβληθεί . Πρέπει το άτομο να θέλει να το κάνει . Έτσι , χρησιμοποιείται ένα είδος «συνθετικής επέμβασης» στη σκέψη του. Η επέμβαση δεν είναι μονοδιάστατη όπως πιθανόν πολλοί να πιστεύουν . Δεν είναι μόνο τα ΜΜΕ που αναλαμβάνουν αυτόν το ρόλο . Πολλές φορές διαφωνούμε με αυτά και όμως κάνουμε ότι ακριβώς μας λένε .

Ο εξαναγκασμός οδηγεί τους ανθρώπους σε διαφορετικά μονοπάτια από αυτά της άρνησης των εντολών της εξουσίας . Αυτό από το οποίο υποστηρίζουν ότι  εξαναγκάζονται οι άνθρωποι αυτοί , είναι ένα πλέγμα υποχρεώσεων το οποίο επικαλούνται προκειμένου να μην γίνουν αντιδραστικοί απέναντι στην εξουσία . Εργασία , οικογένεια , κοινωνικές υποχρεώσεις , δάνεια , κλπ . Όλα αυτά παράγουν φόβο , αλλά το χειρότερο είναι ότι δεν σε αφήνουν ποτέ να ξεφύγεις από την κατάσταση του φοβισμένου . Η κατάσταση του φοβισμένου οδηγεί στην κατάσταση του «ακίνητου» , του σιωπηλού και πάντα υποταγμένου υποκειμένου . «Αν χάσω τώρα τη δουλειά μου δεν θα βρω ποτέ άλλη» . «Έχω να πληρώσω το νοίκι  και τα φροντιστήρια των παιδιών μου». «Χρωστάω λεφτά στην τράπεζα , δεν είμαι εγώ για διαδηλώσεις καταλήψεις και απεργίες» . Οποιαδήποτε άρνηση να ακολουθήσουν τις εντολές της εξουσίας εξοβελίζεται στο όνομα της προσφοράς της εξουσίας «κάλιο λίγο και στο χέρι» . Το «λίγο» όμως γίνεται συνεχώς «λιγότερο» . Λιγότερα χρήματα , λιγότερη ελευθερία , λιγότερος χρόνος, λιγότερες επιλογές , όλα λειτουργούν μέσα από την αποδοχή του «λιγότερου» . Η συνεχής και αδιάλειπτη αποδοχή του «λιγότερου» δημιουργεί ένα πολύ σοβαρό προηγούμενο : αποδυναμώνει τα όποια αισθήματα εξέγερσης και ταυτόχρονα γενικεύει τα ήθη υποταγής που ανοίγουν το δρόμο για κάθε είδους συμβιβασμό . Ακόμα και η σωτηρία που περιμένουν πιστεύουν ότι θα έλθει μέσα από το «λιγότερο» . Η σωτηρία δεν θα έλθει ποτέ .

Η σωτηρία την οποία προσμένουν , είναι κάτι που προσμένουν απέναντι σε οποιοδήποτε ζήτημα και για οποιονδήποτε λόγο . Σε αυτή τη ζωή , δύο πράγματα μόνο σώζουν : Ο Θεός και οι τράπεζες . Την σωτηρία τους , οι ακίνητοι άνθρωποι την θέλουν επειδή υπονοεί ένα είδος συντήρησης των ήδη υπαρχουσών καταστάσεων . Πιστεύουν ότι έτσι θα κλείσουν τον κίνδυνο στο μπαούλο και η ζωή τους δεν θα είναι ποτέ πια επικίνδυνη , μεταβαλλόμενη και ασταθής όπως ακριβώς είναι τώρα . Δυστυχώς όμως γι’ αυτούς το μόνο σταθερό και αμετάβλητο στην αιωνιότητα είναι ο θάνατος . Η εξαφάνιση και ο θάνατος είναι μόνιμες καταστάσεις . Έτσι , ευελπιστούν ότι κλείνοντας στο μπαούλο τον κίνδυνο θα τον εξαφανίσουν .   

  Οι «ακίνητοι» αγαπούν την κοινωνική ευταξία που τους παρέχει το πολιτικό σύστημα και η εξουσία που υπηρετούν . Η κοινωνική ευταξία , τούς κατατάσσει στην τάξη των «έχω ακόμα λίγα» και με αυτά πορεύομαι . Είναι η τάξη των προσωρινά βολεμένων . Η κοινωνική τάξη πλέον δεν ορίζεται από το πόσα χρήματα έχεις ή βγάζεις , αλλά από το πώς αντιμετωπίζεις το σύστημα . Δεν έχουν «ακόμα» περάσει στην κατάσταση του φτωχού , και έτσι δεν τους νοιάζει ο φτωχός . «Ας αφανιστούν αν χρειαστεί , εγώ με τα λίγα μου θα είμαι ασφαλής» .   Όσο και να φωνάζουν ενάντια στο σύστημα , ποτέ δεν το περιφρονούν . Αυτό που περιφρονούν και φοβόνται είναι η κοινωνική αταξία που μπορεί να υπάρξει αν καταρρεύσει το σύστημά τους . Αυτός είναι ο πραγματικός τους φόβος τελικά . Μία πιθανή κατάρρευση θα άλλαζε ή θα κατέστρεφε το μικρό βόλεμά τους . Είναι πάντοτε διατεθειμένοι να αποδεχθούν μία κοινωνία στην οποία απαγορεύεται η αρνητικότητα . Και το κάνουν . Όμως , ότι δεν μπορεί να αρνηθεί τον εαυτό του είναι καταδικασμένο στην αβεβαιότητα και στον μιμητισμό . «Θα κάνω ότι πουν οι άλλοι , ότι αποφασίσουν οι άλλοι . Θα δράσω αν το κάνουν και οι άλλοι αφού όμως δω πρώτα αν με συμφέρει». Αυτός ο τρόπος σκέψης που είναι πολύ διαδεδομένος , κινείται μεταξύ βολέματος και φόβου . Είναι εξαιρετικά δυσδιάκριτο , σε ποιο πεδίο από τα δύο πατά περισσότερο . Δεν είναι υποχρεωμένοι να «θέλουν» κάτι . Αρχικά θα προσποιηθούν ότι «θέλουν» μέχρι να δουν αν τα πράγματα βαίνουν προς το συμφέρον τους . Σε αντίθετη περίπτωση θα επικαλεστούν … φόβο . Είναι η στιγμή που ο φόβος χρησιμοποιείται ως σανίδα σωτηρίας .

Η αποχή τους από οποιαδήποτε μορφή δράσης , στοχεύει περισσότερο στο να απαλλαγούν από κάτι παρά στο να δημιουργήσουν οτιδήποτε . Έμαθαν να λειτουργούν με την πονηρή αποπομπή του εαυτού τους από την «επικίνδυνη» συλλογικότητα και όχι με την ένταξη σε αυτή . Αυτούς λοιπόν που επικαλούνται τον φόβο ως σωτήριο μέσο προκειμένου να μην συμμετέχουν σε πρακτικές που τους χαλάνε το βόλεμα , τους αποκαλώ «νεοραγιάδες» . Οι πράξεις , τα επιχειρήματα αλλά και τα «αντικειμενικά» τους κριτήρια , τις περισσότερες φορές πηγάζουν μέσα από την εθελοδουλία τους . Από αυτή τη νέα μορφή ραγιαδισμού πους τους σπρώχνει στο να απαλλαγούν από οποιαδήποτε ενέργεια θα τους έφερνε τυχόν αντιμέτωπους με την διεκδίκηση της ελευθερίας τους . Πιστεύουν ότι η ελευθερία είναι κάτι που τους το έχουν χαρίσει . Δεν γνωρίζουν ότι η ελευθερία ΔΕΝ χαρίζεται και γι’ αυτό δεν είναι ελεύθεροι . Η ελευθερία δεν είναι αγαθό που μπορεί να στο χαρίσει κάποιος που αποκαλείται κράτος , πρωθυπουργός , αστυνόμος , δάσκαλος , λοχαγός ή εργοδότης . Ελευθερία σημαίνει να έχεις το δικαίωμα στο να πραγματοποιήσεις το «ανέφικτο» . Στις μέρες μας όμως «ανέφικτο» είναι η ίδια η ελευθερία!!

Η μη διεκδίκηση της ελευθερίας , οδηγεί στην παράδοση της αξιοπρέπειας . Αναρωτιέμαι συχνά αν ακόμα υπάρχει μέσα μας ένα μικρό ίχνος της . Πιστεύω ότι η αξιοπρέπεια και η ελευθερία είναι δύο έννοιες που συμπορεύονται . Δεν ξέρω . Δεν είμαι φιλόσοφος και δεν προσπαθώ τώρα να λύσω το ζήτημα αυτό . Αυτό που θέλω να πω είναι ότι χάσαμε τελικά την αξιοπρέπειά μας όπως ακριβώς χάσαμε και την ελευθερία μας . Σιγά-σιγά και λίγο-λίγο μας τα αφαίρεσαν και τα δύο . Ένα κομμάτι το αφήσαμε στα καταστήματα κινητής τηλεφωνίας  . Ένα άλλο στα must τριήμερα . Άλλοι στη Μύκονο και άλλοι στα χωριά τους μιας και δεν είμαστε όλοι ίδιοι αλλά κυρίως δεν είμαστε ίσοι . Είπαμε να σκύψουμε λίγο το κεφάλι και να δουλέψουμε περισσότερο προκειμένου να πείσουμε το αφεντικό να μας δώσει κανένα ψίχουλο παραπάνω , μιας και θέλουμε να αγοράσουμε ένα αυτοκινητάκι που να χωρά ολόκληρη την οικογένεια μαζί με τα μπαγκάζια της . Να κάνουμε καμιά κομπίνα παραπάνω για να μπορέσουμε να αποκτήσουμε ένα Cayenne , και δεν πειράζει που έχουμε ακόμα το νύχι του μικρού μας δακτύλου τέσσερα εκατοστά μακρύ , ούτε το ότι τρώμε με τα χέρια και φτύνουμε τα κόκαλα . «Έχω άκρη , άρα είμαι ελεύθερος» είναι μία από τις ενδόμυχες σκέψεις του «νεοραγιά». Για αυτόν η αξιοπρέπεια και η ελευθερία είναι έννοιες ασύμβατες . Πάνω απ’ όλα βάζουν το συμφέρον τους . Τα υπόλοιπα έπονται .

Είναι χαρακτηριστική η ευκολία με την οποία οι νεοραγιάδες αφήνονται να ξελογιαστούν από τα χρήματα ή τις υποσχέσεις των ειδικών . Αρκετούς από αυτούς θα μπορούσαμε να τους χαρακτηρίσουμε «πωρωμένα καθάρματα του βολέματος» αλλά όχι όλους . Οι περισσότεροι είναι ένα σύνολο μισοκακόμοιρων ασυνείδητων που είναι πρόθυμοι ανά πάσα στιγμή να διαφθαρούν με λίγο εύκολο χρήμα ή με μία εύκολη υπόσχεση που νομίζουν ότι αν πραγματοποιηθεί θα αλλάξει τη ζωή τους  . Αυτό που απασχολεί το νεοραγιά τούτες τις ευλογημένες μέρες είναι μόνο το πώς θα πληρώσει λιγότερους φόρους . Το αν θα μπορέσει κάποιος να τον αποδεσμεύσει από τα «δεσμά του μνημονίου» . «Με αυτό το πλευρό να κοιμάσαι» σκέφτεται η εξουσία του . «Εδώ κάναμε τόσο κόπο να σε χώσουμε στο μνημόνιο και τώρα μου ζητάς να σε αποδεσμεύσω , ηλίθιο υποκείμενο ;Ψήφησέ με και θα δούμε.» Μεγάλο πράγμα η πίστη.    

 Οι νεοραγιάδες τελικά πήγαν όχι μία , αλλά δύο φορές και ψήφησαν . Θέλησαν να εκλέξουν κυβέρνηση προκειμένου να μην αισθάνονται ακυβέρνητοι δηλαδή ανίκανοι να εκφέρουν άποψη δική τους . Βέβαια , πρέπει να παραδεχθώ ότι είναι πολλοί , πάρα πολλοί . Αποτελούν το πενήντα τοις εκατό (50%) του εκλογικού σώματος , νούμερο διόλου ευκαταφρόνητο . Έτσι μας έδωσαν να καταλάβουμε γιατί η κοινωνία είναι τελικά τόσο σιωπηλή . Τώρα πλέον έχουν την ευθύνη της πράξης τους . Θα καθίσουν υπομονετικά στην ξαπλώστρα δίπλα από το κύμα και θα κάνουν κριτική σε αυτούς που εξέλεξαν . Ξέχασαν προσωρινά ότι αυτοί που εξέλεξαν είναι οι ίδιοι που τους έφεραν σε αυτήν εδώ την κατάσταση . Θα το θυμηθούν πάλι όταν έρθουν με το καλό τα χαρτιά της εφορίας ή όταν θα μείνουν χωρίς δουλειά . Οι υπεύθυνοι για την αναδιαπραγμάτευση του μνημονίου (εδώ γελάνε) είναι οι ίδιοι που κατασκεύασαν το μνημόνιο . Δεν έχει σημασία όμως γιατί αν συμβεί οτιδήποτε θα κάνουμε πάλι εκλογές . Πάλι θα ψηφήσουν επικαλούμενοι το φόβο . Είμαι σίγουρος ότι όλοι αυτοί που έδωσαν την ψήφο τους στα μνημονιακά κόμματα κάτι περιμένουν να κερδίσουν . Δεν είναι δυνατόν να πιστεύουν ότι ο Αντωνάκης ο Σίγμα και ο Βαγγελάκης ο Βήτα μαζί με τον απίθανο Κουβέλη και αυτόν τον ανεκδιήγητο Ψαριανό , ενδιαφέρονται για τους φτωχούς , τους άστεγους , τους ανθρώπους χωρίς φάρμακα , τα σχολεία που δεν έχουν βιβλία κλπ . Αυτοί ενδιαφέρονται μόνο για την καρέκλα τους . Αυτό το ξέρουν πλέον και οι πέτρες . Άρα, ο νεοραγιάς ψηφοφόρος είναι και αυτός μία από τα ίδια αφού από τη στιγμή που υποστηρίζει κάποιον και τον ψηφίζει , συμφωνεί με τις πρακτικές του και τα πιστεύω του .

Ίσως το κείμενο να είναι λίγο επιθετικό απέναντι σε ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Από την άλλη όμως , πιστεύω ότι είναι καιρός να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους . Όταν έγραψα δύο κείμενα για την αποχή από τις εκλογές και την ανάγκη να υπάρξει αλλαγή πολιτεύματος ή εκλογικού συστήματος έστω , δέχθηκα από σκληρή κριτική με σαφή επιχειρήματα υπέρ της ψήφου , που είναι πάντοτε ευπρόσδεκτη έως χλευασμό που είναι απαράδεκτος ειδικά από όσους μου δίνουν την εντύπωση  , με αυτά που γράφουν , ότι δεν έχουν ανοίξει ούτε ένα βιβλίο , ποτέ στη ζωή τους , δηλαδή από κλασικούς νεοραγιάδες . Όχι βέβαια ότι εγώ είμαι κανένας μορφωμένος . Απλώς , εγώ γνωρίζω ότι δεν είμαι μορφωμένος και πριν κάνω κριτική σε κάποιο κείμενο , φροντίζω κατ’ αρχήν να το διαβάσω ολόκληρο και έπειτα να εκφέρω γνώμη, μόνον όταν είμαι σίγουρος ότι έχω καταλάβει τι θέλει να πει ο εκάστοτε συντάκτης . Τα κείμενα εκείνα , τα έγραψα γιατί πίστευα και πιστεύω ότι με τις εκλογές δεν αλλάζει τίποτε . Ποτέ με εκλογές δεν έχει αλλάξει κάτι , πουθενά . Τελικά δυστυχώς αυτό έγινε . Ήρθαμε πάλι στο αρχικό σημείο , σε νέα «αλλαγή» αλλά χωρίς αλλαγή θεσμών . Οι νεοραγιάδες είναι το μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που αποτελεί εμπόδιο για οποιαδήποτε αλλαγή θεσμών . Επικαλούνται συνεχώς τον φόβο προκειμένου να μην αλλάξει τίποτε . Και εγώ φοβάμαι . Δεν φοβάμαι όμως μήπως χάσω το βόλεμά μου . Φοβάμαι μήπως αυτά που προτείνω ή αυτά που υποστηρίζω προξενήσουν κακό στους γύρω μου . Αυτό είναι τελείως διαφορετικό είδος φόβου .

Τελικά , ο φόβος σώζει ;  

(Το παρόν κείμενο γράφτηκε πριν τις δεύτερες εκλογές αλλά για τεχνικούς λόγους δημοσιεύεται τώρα .)    

Αποχή : H δική μου παράκαμψη.

Είναι κάποιες στιγμές που έχω την αίσθηση ότι τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει. Ένας λαός που ξεχνά τόσο γρήγορα , όσο γρήγορα θυμάται όταν τον συμφέρει . Βλέπω στην TV όλους αυτούς που πηγαίνουν και χειροκροτούν τους «βιαστές» τους . Βλέπω ακόμα να υπάρχουν μέσω των ΜΜΕ κάτι τύποι σαν τον Σαμαρά ή τον Βενιζέλο . Βλέπω ένα «λαό» να ασχολείται ακόμα με το «τί» θα ψηφίσει . Έναν «λαό» που μυαλό δεν βάζει . Έναν «λαό» που αφού δεν μπορεί να βρει μία καινούργια ιδέα , ένα καινούργιο πρόταγμα , μοιάζει να επιστρέφει ψυχαναγκαστικά στις βεβαιότητες που τον καταδίκασαν στη στέρηση των όποιων δικαιωμάτων είχε . Ένας «λαός» που επειδή αδυνατεί να γεννήσει μία καινούργια ιστορία , επαναφέρει μέσα από το μπαούλο του την ίδια , παλιότερη ιστορία , προκειμένου να επιβεβαιώσει  την ύπαρξή του .

Μία κοινωνία που οι εξουσιαστές , τους οποίους η ίδια επέλεξε μέσα από ένα σύστημα που δεν της επιτρέπει κάτι άλλο , την εξαφάνισαν πολιτικά .Τώρα προσπαθεί μέσω του ίδιου συστήματος , των εκλογών , να αποδείξει στον εαυτό της , ότι μπορεί ακόμα να σκέφτεται προκειμένου να φτιάξει μία νέα πραγματικότητα . Όλη της η πραγματικότητα όμως περνά μέσα από τα φίλτρα των ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων και των συμβάντων των τελευταίων τριών ετών που της έκαναν το καλό να ξυπνήσει πολιτικά για λίγο και να …αλλάξει πλευρό. Κάτι είναι και αυτό . Αδυνατεί να κατανοήσει όσα έχουν συμβεί , ίσως ζαλισμένη από τα απανωτά «σοκ» , αν δεχθούμε τη σωστή κατά την γνώμη μου θεωρία της Ναόμι Κλέϊν , ίσως όμως και εξαιτίας της ανυπαρξίας των απαιτούμενων νοητικών εργαλείων για μια τέτοιου είδους κατανόηση . Την ίδια στιγμή δεν μπορεί να κοιτάξει μπροστά , τί θα κάνουν αυτοί που πρόκειται να εκλέξει; Γιατί θα τους εκλέξει . Αυτό είναι το σίγουρο.

Τι ακριβώς συμβαίνει ; Μήπως βιώνουμε μία κατάσταση διαρκούς επανάληψης ; Είμαστε υποχρεωμένοι να παίξουμε ξανά το ίδιο έργο , αφού όποιο σενάριο και να σκεφτούμε έχει ήδη υλοποιηθεί . Αυτή την περίοδο βιώνουμε μία απροσδιόριστη αναπαραγωγή ιδανικών , ονείρων ή ιδεολογιών που υπήρχαν πάντοτε πίσω μας αλλά πρέπει εμείς  να τα αναπαράγουμε τώρα . Και αυτό κάνουμε . Μόνο που τώρα δεν τολμάμε να το κάνουμε παντελώς αδιάφορα , όπως στο παρελθόν. Αυτό που ζητάμε είναι πάλι …η απελευθέρωση μέσω της ιδέας των εκλογών . Μία απελευθέρωση όμως που είναι σίγουρο ότι θα χαθεί αμέσως μόλις κλείσουν οι κάλπες , όπως ακριβώς έχει γίνει όλες τις προηγούμενες φορές.

Πολύ  συχνά , όταν η ιδέα χάνει την πραγματική της έννοια , την αξία της , την ουσία της ή τον σκοπό της , εισέρχεται σε μία φάση επ’ άπειρον αυτοαναπαραγωγής . Τα πράγματα εξακολουθούν να λειτουργούν παρόλο που η ιδέα τους έχει εκλείψει . Εξακολουθούν να λειτουργούν μέσα σε μία πλήρη αδιαφορία για το ίδιο τους το περιεχόμενο . Έτσι , ενώ η ιδέα του «πολιτικού» έχει εκλείψει εδώ και χρόνια με πλήρη ευθύνη των πολιτικών και των συνενόχων τους ΜΜΕ , η πολιτική συνεχίζεται κομίζοντας μία πλήρη αδιαφορία όχι μόνο για το ίδιο της το διακύβευμα , αλλά για το αν η ίδια έχει κάποιο διακύβευμα . Όταν το κάθε τι είναι πολιτικό , τίποτε δεν είναι πολιτικό , η ίδια η λέξη δεν έχει πια νόημα . Η ιδέα των εκλογών έχει μεγάλη σημασία όταν αυτές γίνονται σε ένα δημοκρατικό καθεστώς . Αντίθετα , σε ένα ολιγαρχικό καθεστώς όπως αυτό που υπάρχει σήμερα , οι εκλογές χάνουν το νόημά τους . Χρησιμοποιούνται ως μία διαδικασία κατευνασμού της οργής των ανθρώπων και συγκάλυψης της ευθύνης όλων . Πολιτικών και «πολιτών» .   

Τίποτε ουσιαστικό δεν γίνεται κατανοητό , επειδή σημαντικότατες έννοιες όπως της ευθύνης ή της αντικειμενικής αιτίας , έχουν εντελώς εξαφανιστεί . Τα ΜΜΕ φρόντισαν και γι’ αυτό . Αντιστρέφουν εντέχνως τις θέσεις του θύματος και του δήμιου . Οι εκλογές θα τοποθετήσουν το λαό στη θέση του δήμιου των πολιτικών , αλλά… εικονικά . Αυτό ακριβώς κάνουν τώρα . Προσπαθούν να πείσουν ότι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στην επιλογή αφού υπάρχουν «πολλές» επιλογές . Είναι όμως οι δικές τους προκατασκευασμένες επιλογές , γεννημένες από τα σπλάχνα του ίδιου συστήματος . Προσπαθούν να αλλάξουν την εικόνα των πολιτικών για να απομακρύνουν την πραγματικότητα των αποτελεσμάτων της πολιτικής τους . Ο «λαός» θα γίνει δήμιος του εαυτού του , μέσω της «συλλογικής ευθύνης» . Μετά , ποιος θα δώσει αμνηστεία σε ποιον και ποιος θα καταδικάσει ποιον , όταν όλος ο «λαός» είναι ένοχος ; Η ευθύνη θα φύγει από τους πραγματικά υπεύθυνους και θα έλθει στα κεφάλια των ανθρώπων που ψήφησαν . Εδώ υπάρχει ένα μικρό κόλπο που θέλουν να κάνουν μέσω των εκλογών : όσο περισσότερο παύει να υπάρχει η ευθύνη, τόσο περισσότερο τείνει στο να μην υπήρξε ποτέ!!Όσο περισσότερο τους επιτρέπουμε να λένε ότι έπραξαν το καθήκον τους , τόσο περισσότερο κινδυνεύουμε μετά από δέκα χρόνια να βρεθούμε ως «λαός» υπόλογοι όχι μόνο στους ίδιους μας τους εαυτούς , αλλά στα ίδια τα παιδιά μας , αφού εμείς θα έχουμε επικροτήσει αυτά που έγιναν αλλά και αυτά που θα γίνουν . Αδιαφορώντας για τη μνήμη , αδιαφορούμε και για την ιστορία , ξεχνώντας ότι ιστορία δεν είναι μόνο το παρελθόν αλλά και το μέλλον .

Ίσως έλθει μία μέρα που θα αναρωτηθούμε αν όντως είχε ευθύνη ο Παπανδρέου ή ο Παπακωνσταντίνου . Δεν θα μπορούμε να εντοπίσουμε τον υπεύθυνο γιατί δεν υπάρχει υπεύθυνος . Υπεύθυνο είναι το «σύστημα» που γεννά τέτοιους ανθρώπους . Είναι άχρηστο να καταδικάσεις έναν δύο ή δέκα από αυτούς , τη στιγμή που με την ψήφο σου αναπαράγεις το σύστημα που τους εξέθρεψε . Μην ξεχνάμε ότι πριν από τριάντα χρόνια περίπου καταδικάσαμε τους υπεύθυνους της χούντας και σήμερα ζούμε μία χούντα ξανά .Το έγκλημα που έκαναν πέρασε στο επίπεδο του μύθου γιατί εντέχνως δόθηκε  τέλος στην ιστορική του πραγματικότητα . Σήμερα υπάρχουν  άνθρωποι που πιστεύουν ότι τίποτε δεν έγινε στο Πολυτεχνείο και ότι όλα αυτά είναι δημιουργήματα της φαντασίας της αριστεράς . Το πραγματικό νόημα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου χάθηκε μέσα στον λαβύρινθο των αποτυχιών της γενιάς του , σε όλα τα επίπεδα .  

Ο νεοφιλελευθερισμός είναι επικίνδυνος από μόνος του . Περισσότερο επικίνδυνη όμως είναι η παθολογική αναπαραγωγή ενός καταστροφικού παρελθόντος . Η συμμετοχή σε αυτή τη διαδικασία μέσω της ψήφου , σε καθιστά ενεργό συντελεστή και οιονεί συνένοχο . Από την άλλη πλευρά , η άρνηση είναι το εύκολο . Αυτός είναι και ο λόγος που τόσοι πολλοί στέκονται απέναντι από την κυβέρνηση και το μνημόνιο . Η άρνηση από μόνη της μπορεί να ενώσει , και ενώνει μέσω της «αρνητικής ψήφου». Μπορείς σήμερα να συναντήσεις στα ίδια κόμματα από αριστερούς πατριδοκάπηλους μέχρι ακροδεξιούς αντικομουνιστές . Όλους αυτούς τους ενώνει μία αδιαφοροποίητη δύναμη της άρνησης. Μπορούν να αρνηθούν τα πάντα . Κυρίως όμως μπορούν να απορρίψουν οποιοδήποτε πρόταγμα τους ξεπερνά . Αυτός είναι και ο λόγος που απορρίπτουν την αποχή. Συνειδητή αποχή από τις εκλογές δεν σημαίνει αποχή από την πολιτική αλλά ούτε και αδιαφορία για ό,τι συμβαίνει . Το αντίθετο . Σήμερα , η άρνηση είναι καθορισμένη , το πρόταγμα όχι . Η συνειδητή αποχή αποτελεί κομμάτι της «βιοπολιτικής» αποχής . Η «βιοπολιτική» αποχή ή «κοινωνική» αποχή , είναι ένα είδος διαμαρτυρίας κατά τη διάρκεια του οποίου οι συμμετέχοντες απέχουν από όλες αυτές τις πρακτικές που δίνουν ζωή σε αυτό το είδος κοινωνίας . Δεν είναι όμως αυτό το θέμα μας τώρα .

Δεν είναι λύση το να δώσει κάποιος την ψήφο του στην αριστερά ή σε κάποιο μικρό κόμμα προκειμένου να μην πάρουν αυτοδυναμία τα δύο αστικά «μικρομέγαλα» πλέον κόμματα . Η αριστερά με τα κόμματά της , στήριξε το μνημόνιο . Μιλώ βέβαια για τις ηγεσίες των κομμάτων της αριστεράς και όχι για τους οπαδούς τους  . Το έκανε έμμεσα , από τη στιγμή που στο πρώτο κιόλας μνημόνιο δεν αποχώρησε από τη βουλή καταγγέλλοντας τήν τότε διαδικασία και την κατάλυση του Συντάγματος . Κανένα αριστερό κόμμα δεν κινήθηκε εναντίον του υπάρχοντος διαδικαστικού επί της ουσίας . Είναι άλλο πράγμα το «καταγγέλλω» και άλλο πράγμα το «στηρίζω την καταγγελία μου με πράξεις» . Μπορεί ο Τσίπρας να αποκαλούσε τον Βενιζέλο «Συνταγματάρχη» , αλλά όχι μόνο δεν έφυγε ποτέ από τη βουλή αλλά πήγε να συγχαρεί και τον Παππαδήμο όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία αναγνωρίζοντας μία διορισμένη κυβέρνηση . Γιατί δεν αποχώρησαν ποτέ από την βουλή τα κόμματα της αριστεράς , αφού η κυβέρνηση λειτουργούσε ως «χούντα» , όπως έλεγαν και οι ίδιοι ; Επειδή τα σημερινά αριστερά κόμματα , ζουν και τρέφονται από τον νεοφιλελευθερισμό!!Χωρίς αυτόν δεν θα υπήρχαν . Και δεν θα υπήρχαν επειδή αδυνατούν να συλλάβουν και να παρουσιάσουν στους ανθρώπους μία «άλλη» κοινωνία . Οι μισή αριστερά είναι προσκολλημένη σε ένα αποτυχημένο μοντέλο και η άλλη μισή παλεύει για έναν «ανθρώπινο καπιταλισμό» . («Ανθρώπινος καπιταλισμός» : Εδώ μπορείς να γελάσεις)

Η βασική ικανότητα του νέου Έλληνα είναι η μεταβίβαση ευθηνών δικαιολογώντας πάντοτε πρωτίστως τον εαυτό του . Αυτό που χρειάζεται από εδώ και μπρος είναι ο «εσωτερικός διάλογος» . Ένας διάλογος που πρέπει καθένας από εμάς να κάνει με τον εαυτό του. Είναι αναγκαίο να πάψουν οι πρόχειρες και βολικές απαντήσεις . Τη θέση τους πρέπει να πάρουν οι δύσκολες και άβολες ερωτήσεις . Τί δημοκρατία θέλουμε ; Τη δημοκρατία του πεζοδρομίου , όπου το δίκιο της συντεχνίας είναι δίκιο του κράτους και επιβάλλεται διά των κομμάτων; Θέλουμε η ελευθερία να μας παρέχεται ως κοινωνικό αγαθό ή πρέπει να κερδίζεται μέσα από την ατέρμονη προσπάθεια για αυτονομία ; Θέλουμε μία πολιτική της παροχής ασφάλειας και του «εύ ζήν» ή το δικαίωμα στη συμμετοχή για τη δημιουργία ή την ακύρωση των θεσμών ;

Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν ταυτόχρονα από «πολίτες» και πολιτικούς . Δεν είναι καινούργια . Το γνωρίζω καλά αυτό , όπως το γνωρίζουμε όλοι μας . Γιατί όμως δεν τα έχουμε απαντήσει εδώ και τόσα χρόνια ; Επειδή μπροστά από τις απαντήσεις ορθώνεται το τείχος του συμφέροντος . Οι πολιτικοί και οι κατασκευασμένοι «πολίτες» τους , ενώνονται με την πιο δυνατή κόλλα που εντέχνως ονομάζεται σχέση …πελατειακή . Στην πραγματική δημοκρατία δεν υπάρχει κανενός είδους σχέση μεταξύ πολιτικού και πολίτη . Αυτό συμβαίνει επειδή δεν υπάρχει «πολιτικός» , υπάρχει μόνο Πολίτης . Ο διαχωρισμός αυτός είναι εφεύρημα των σύγχρονων κοινωνιών , προκειμένου να μπορεί η εξουσία εντέχνως να αποκλείει από όλες τις σημαντικές αποφάσεις το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Έτσι , προκειμένου να αποφύγει τις συγκρούσεις , έδωσε την ονομασία «πολίτης» σε όλους αυτούς που άφησε έξω από τις «δημοκρατικές διαδικασίες» . «Πολίτη» ονομάζουν τον βιομήχανο που στηρίζει και στηρίζεται από τα κόμματα , αλλά «Πολίτης» ονομάζεται και ο άστεγος που ζει και κοιμάται κάτω από γέφυρες . Και οι δύο έχουν τα ίδια «δημοκρατικά δικαιώματα» . Ο βιομήχανος αν θέλει μπορεί να κοιμηθεί κάτω από τη γέφυρα . Είναι «δημοκρατικό δικαίωμα» . Μία αξιακά κατεστραμμένη κοινωνία θα στηρίξει ένα αξιακά κατεστραμμένο πολιτικό σύστημα και αντίστροφα .

Επίλογος.

Γεννήθηκα , μεγάλωσα και συνεχίζω να ζω σε μία κοινωνία που η εξουσία της , με παρέκαμπτε πάντοτε όταν επρόκειτο να πάρει μία απόφαση για τη ζωή , τη δική μου. Το μοναδικό δικαίωμα που μου παρέχει είναι το να αποφασίσω ποιος θέλω να με κυβερνήσει . Έ, λοιπόν , αποφάσισα ότι δεν θέλω να με κυβερνά κανείς . Για άλλη μία φορά θα παρακάμψω εγώ το σύστημα . Πιστεύω ότι οι άνθρωποι μπορούν μόνοι τους να αυτοκυβερνηθούν και να λύσουν τα προβλήματα μέσω της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης . Αυτό ίσως είναι ένα όνειρο για κάποιους , μια ουτοπία . Ακόμα όμως και όταν δεν μπορείς να πραγματοποιήσεις ένα όνειρο δεν σημαίνει ότι πρέπει να το παρατήσεις . Αισθάνομαι ότι έχω υποχρέωση να παρακάμψω αυτό το καραγκιοζιλίκι που ονομάζεται «εκλογές» . Κάποτε το έκανα γιατί ήμουν ηλίθιος και πίστευα ότι το να ασχολείσαι με την πολιτική ήταν χάσιμο χρόνου . Αυτό με είχαν μάθει .Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια το κάνω επειδή έμαθα την άμεση δημοκρατία και έκτοτε πιστεύω σε αυτή . Θεωρώ ότι πριν από οποιεσδήποτε εκλογές προέχει το να ζητήσουμε να αλλάξει το Σύνταγμα. Αν η μεγάλη πλειονότητα των ψηφοφόρων αυτής εδώ της χώρας δεν πάει να ψηφήσει , ζητώντας ταυτόχρονα αλλαγή του Συντάγματος , θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να σταθεί οποιαδήποτε κυβέρνηση έχοντας ως νομιμοποίηση τις ψήφους των λίγων κομματόσκυλων .

Γνωρίζω ότι η άποψή μου δεν έχει καμία βαρύτητα και ότι αυτό το κείμενο θα περάσει απαρατήρητο όπως και τόσα άλλα . Δεν ονομάζομαι Μάϊκλ Άλμπερτ , ούτε Νόαμ Τσόμσκι , ούτε Ζίγκμουντ Μπάουμαν , ούτε τίποτε από αυτά . Αν είχα κάποιο από αυτά τα ονόματα , οι απόψεις μου θα εκλαμβάνονταν διαφορετικά .  Όμως δεν γράφω το κείμενο για να πείσω και άλλους να μην πάνε να ψηφήσουν . Το γράφω για να έχω μία απόδειξη απέναντι στο παιδί μου πρώτα , στον  εαυτό μου έπειτα αλλά και απέναντι σε όλους , ότι ακόμα και σε μία δύσκολη περίοδο για την κοινωνία και τους ανθρώπους της , αποφάσισα να παραμείνω πιστός στις αρχές και τα ιδεώδη της άμεσης δημοκρατίας , της μοναδικής δημοκρατίας . Δεν μπορώ να στηρίξω ένα σύστημα που ζει από τη φτώχεια , την ανισότητα και τον κοινωνικό αποκλεισμό των ανθρώπων που υποτίθεται ότι προστατεύει . Δεν μπορώ να στηρίξω ένα κοινωνικοπολιτικό σύστημα που έχει τον πόλεμο , την πείνα και τις δολοφονίες αθώων ανθρώπων ως βασικό μέσο ανάπτυξης και πλουτισμού μερικών προνομιούχων. Δεν μπορώ να στηρίξω ένα σύστημα που επιτρέπει σε μερικές οικογένειες να εξουσιάζουν έναν ολόκληρο πληθυσμό . Δεν μπορώ να στηρίξω ένα σύστημα που το μόνο που μου επιτρέπει είναι το να αποφασίζω ποιος θα αποφασίζει για μένα . Ένα σύστημα που με κοροϊδεύει , λέγοντάς μου ότι ενώ δεν καταλαβαίνω από πολιτική , μπορώ να καταλάβω ποιος καταλαβαίνει και… να τον ψηφήσω .

Όσο και αν φανεί παράξενο , μέσα μου εύχομαι να κάνω λάθος . Εύχομαι να κάνουν λάθος όλοι όσοι συνειδητά δεν θα πάνε να ψηφήσουν . Αυτό που επιζητώ , είναι η δημιουργία μιας αυτόνομης κοινωνίας . Αν κάτι τέτοιο μπορεί να έρθει μέσα από εκλογές , καλώς να ορίσει και θα το στηρίξω με όλες μου τις δυνάμεις . Ποτέ μου δεν διεκδίκησα το «αλάθητο» και ούτε έχω σκοπό να το κάνω . Ως τότε όμως , θα πορεύομαι έχοντας ως οδηγώ μου τη φράση του Κορνήλιου Καστοριάδη : "Ο άνθρωπος είναι υπεύθυνος για την ιστορία του"

Ακολουθώντας την λογική της παράκαμψης.

παράκαμψη η (ουσιαστικό) [ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ :παρακαμ (παρακάμπτω) -ψη]

1. το προσπέρασμα κάποιου σημείου του κύριου δρόμου από άλλο δευτερεύοντα δρόμο
2. (μτφ.) η αποφυγή, η υπερνίκηση εμπόδιων ή δυσκολιών με τέχνασμα ή επιτηδειότητα.

 Τα τελευταία δύο χρόνια , αυτό που έχουν καταφέρει , από τη μία η ανοχή των ανθρώπων και από την άλλη οι πολιτικοί αυτής της χώρας , είναι το να την οδηγήσουν στο μονοπάτι της καταστροφής . Όχι οποιασδήποτε καταστροφής , αλλά σε μία καταστροφή που δεν θα αφήσει πίσω της ούτε έναν για να την καταγράψει . Δεν θα υπάρξει κανείς , όχι από ανικανότητα ή εξαφάνιση , αλλά από φόβο .Κατέληξα σε αυτό το συμπέρασμα βλέποντας τους ανθρώπους της να μην λένε με κανέναν τρόπο να αντλήσουν διδάγματα από το κοντινό παρελθόν και πολύ περισσότερο να εφαρμόσουν αυτά τα διδάγματα .

Μόνο σε ένα σύστημα όπως αυτό της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας , θα μπορούσαν οι πληρεξούσιοί της να είναι ταυτόχρονα εκλεγμένοι αλλά και αυτόκλητοι! Με την διπλή αυτή ιδιότητα αποφάσισαν ότι η διάλυση της κοινωνίας συνιστά αναγκαία συνθήκη για την περεταίρω επιβίωσή της . Αυτού του είδους η "διάλυση" όμως δεν αφορά ολόκληρη την κοινωνία αλλά ένα μεγάλο κομμάτι  της , αφήνοντας ανεπηρέαστο τον επίλεκτο πληθυσμό. Συνεπώς δεν πρέπει να μας προκαλεί καμία έκπληξη η καλπάζουσα ανισότητα . Δεν είναι μία παρενέργεια ενός λανθασμένου εγχειρήματος του κατά τα άλλα υγιούς συστήματος . Είναι ουσιώδες τμήμα μιας ανθρώπινης σύλληψης που αφορά την ανθρώπινη ευτυχία και την άνετη διαβίωση .

Όμως , η ευτυχία και η άνετη διαβίωση μπορούν να κατανοηθούν μόνο ως προνόμια ακατάλληλα για το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού . Το πράγμα είναι απλό : ο φτωχός κινδυνεύει . Ο άνεργος κινδυνεύει . Ο άστεγος κινδυνεύει . Ο χαμηλόμισθος , αισθάνεται εν δυνάμει άνεργος , άρα και αυτός κινδυνεύει . Όλοι "αυτοί", μονίμως αποκλείονται και κατά συνέπεια , παρακάμπτονται από το σύστημα εντός του οποίου διαβιούν και με τη σειρά τους , παρακάμπτουν . Παρακάμπτουν το αποτέλεσμα των εντολών του συστήματος , αλλά όχι τις εντολές . Παρακάμπτουν την προσβολή , την ταπείνωση , την αφαίρεση της αξιοπρέπειάς τους . Δεν γνωρίζουν άλλο φάρμακο για τις θανάσιμες συνέπειες τής παράκαμψης εκτός από άλλη μία... παράκαμψη ."Παρακάμπτω το γεγονός της μη καταβολής των χρημάτων που δικαιούμαι , και αποφασίζω να ζήσω με λιγότερα . Αν μου τα μειώσουν κι άλλο θα το παρακάμψω και θα ζήσω με ακόμα λιγότερα . Ελπίζω να μη δω χειρότερα γιατί φοβάμαι τα χειρότερα ". Η ελπίδα και ο φόβος σε καθιστούν έρμαιο των ορέξεων των αυτόκλητα εκλεγμένων αντιπροσώπων σου . Χωρίς να το καταλάβεις γίνεσαι θύμα της διατήρησης της τάξης και της οικονομικής προόδου , δύο ανθρώπινων εγχειρημάτων που επανειλημμένα προσκύνησες . Ο φόβος και η ελπίδα σε υποχρεώνουν να παρακάμψεις το γεγονός ότι οι αυτόκλητοι σωτήρες σου , σε θεωρούν υπεύθυνο για το κακό που σε βρήκε .Όσο μεγαλύτερη ευθύνη έχεις για το κακό, τόσο λιγότερο άξιος είσαι να αναλάβεις ο ίδιος να το διορθώσεις . Τελικά , παρακάμπτεις το γεγονός ότι δεν αποφασίζεις για τίποτε . Γράφω "παρακάμπτεις" γιατί είμαι σίγουρος ότι πλέον ό,τι κάνεις το κάνεις εν γνώση σου . Ανήκεις στο b  δηλαδή "η αποφυγή, η υπερνίκηση εμπόδιων ή δυσκολιών με τέχνασμα ή επιτηδειότητα" .Σου ορίζουν μία μέρα κάθε τέσσερα χρόνια , κατά την οποία σου επιτρέπουν να παίξεις το παιχνίδι των "multiple choice" , των πολλαπλών επιλογών . Σου θέτουν την ερώτηση "ποιος θέλεις να αποφασίζει για σένα ;" , βάζοντας από κάτω έτοιμες απαντήσεις . Εσύ πηγαίνεις και σημειώνεις την σωστή κατ' εσέ απάντηση. Έχεις έτοιμη για άλλη μία φορά την "σωστή απάντηση" . Όμως σου ξεφεύγει πάλι η σωστή ερώτηση : Μέχρι πότε θα αποφασίζουν άλλοι για μένα ;

Οι ελπίδες των ανθρώπων για περίπου έναν αιώνα συντηρούνταν με την ιδέα ότι οι ίδιοι μπορούσαν να επέμβουν στα πολιτικά ή κοινωνικά δρώμενα βασιζόμενοι στο ότι οι κάτοχοι του κεφαλαίου και οι πολιτικοί , τους είχαν ανάγκη εξαιτίας της εργασίας τους ή της ψήφου τους , αντίστοιχα . Το κεφάλαιο δεν ήταν τίποτε χωρίς την εργασία και οι κάτοχοι των κυβερνητικών θέσεων έπρεπε να επανεκλεγούν προκειμένου να κρατήσουν τη θέση τους . Υπήρχε είναι η αλήθεια ένα είδος αλληλεξάρτησης που δημιουργήθηκε μέσα από θεσμικές ρυθμίσεις των καπιταλιστικών κοινωνιών . Σήμερα τα πράγματα έχουν εντελώς αλλάξει . Ζώντας εντός της παγκοσμιοποίησης , είμαστε υποχρεωμένοι να παραδεχθούμε ότι η τεχνολογία έχει καταφέρει να συμπτύξει το χώρο και το χρόνο με αποτέλεσμα την ταχύτατη μετακίνηση των κεφαλαίων από χώρα σε χώρα , καθιστώντας άχρηστο έναν τεράστιο αριθμό εργατών . Εκεί που κάποτε ο εργοδότης ανησυχούσε , σήμερα ο εργάτης είναι αυτός που τρέμει μπροστά στον απεριόριστο αριθμό εργατών που είναι έτοιμοι να τον αντικαταστήσουν και μάλιστα με λιγότερο κόστος για τον εργοδότη . Αντίστοιχα , οι πολιτικοί δεν έχουν πλέον και τόση μεγάλη ανάγκη την ψήφο των ανθρώπων , αφού αυτοί που κατέχουν τις σημαντικότερες θέσεις σε μία κυβέρνηση , απλά διορίζονται .

Είναι όμως πραγματικά έτσι ; Όντως βρισκόμαστε σε μία εποχή που οι άνθρωποι είναι ανήμποροι να αντιδράσουν απέναντι στο κεφάλαιο ή τις αγορές ; Δεν μπορούν να αντισταθούν στις πολιτικές πρακτικές ; Η αλήθεια είναι ότι έστω και τυπικά , ακόμα οι εργοδότες χρειάζονται εργάτες και οι πολιτικοί  χρειάζονται ψηφοφόρους . Αυτή είναι όμως η μισή αλήθεια . Η άλλη μισή είναι το γεγονός ότι έχουν αλλάξει σε μεγάλο βαθμό οι στρατηγικές με τις οποίες αντιμετωπίζουν οι εργοδότες τους εργάτες και ο τρόπος που επηρεάζουν οι πολιτικοί τους ψηφοφόρους , εξαιτίας κυρίως των ΜΜΕ . Η "ορθά σκεπτόμενη κοινή γνώμη" των θεατών που από την εξουσία ορίζονται ως επίλεκτος πληθυσμός , ταυτίζεται με τις απόψεις τού προδιαγεγραμμένου θεάματος που προσφέρουν οι τεχνοκράτες των ΜΜΕ και θαυμάζουν το περιεχόμενο των προγραμμάτων που βάζουν τη χώρα όχι μόνο σε οικονομική αλλά και σε κοινωνική πειθαρχία .Εδώ τίθεται τώρα το ερώτημα : Οι άνθρωποι έχουν καταλάβει ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει άρδην και είναι πολύ πιο σοβαρά από την περικοπή ενός μισθού ;

Η εξουσία την οποία επιτυχώς σκέφτεσαι να υποστηρίξεις ρίχνοντας την ψήφο σου , έχει κάνει ένα πολύ έξυπνο τρικ προκειμένου να απαλλαγεί από τις ευθύνες της .Παρέκαμψε τους "πολίτες" της αντικαθιστώντας την "ευθύνη για" με την "ευθύνη σε". Την ευθύνη για τον τραγικό αντίκτυπο των πράξεών της απέναντι στους "πολίτες" της που είναι το αντικείμενό της , με την ευθύνη απέναντι στους δανειστές της , που είναι ο εντολέας της .Το ίδιο ακριβώς κάνεις και εσύ . Αντικαθιστάς τον αντίκτυπο των πράξεών σου απέναντι στη συλλογικότητα με την ευθύνη που έχεις απέναντι στον εαυτό σου και στους δικούς σου ανθρώπους , που λειτουργούν ως εν δυνάμει εντολείς . "Έχω οικογένεια να θρέψω" είναι η κλασσική ατάκα που χρησιμοποιούν όλοι ανεξαιρέτως οι βολεμένοι , μέχρι να περιέλθουν και αυτοί στην κατάσταση του απόβλητου . Από εκείνη τη στιγμή και μετά για όλα φταίει το σύστημα .

 Έχουμε πλέον περάσει σε μία εποχή που οι άνθρωποι ή οι "λαοί" αν θέλουμε να το πούμε και έτσι , δεν έχουν κανένα είδος εξουσίας που να τους επιτρέπει να αντιμετωπίσουν ισότιμα την οικονομική ολιγαρχία από την οποία κυβερνώνται . Οι εργατικές αλλά και οι πολιτικές στρατηγικές που δημιουργήθηκαν κατά την βιομηχανική εποχή , έχουν πλέον υπονομευθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό . Αφ' ενός μεν η παγκοσμιοποίηση ακρωτηρίασε την εργατική εξουσία αφ' ετέρου οι ελίτ εφαρμόζουν νέες επιθετικές στρατηγικές τις οποίες η κοινωνία δεν μπορεί να αντιμετωπίσει. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να επηρεάσουν την πολιτική ζωή της χώρας τους . Είναι προσκολλημένοι σε συνηθισμένους τρόπους αντίδρασης , οι οποίοι είχαν εν μέρει πετύχει στο παρελθόν την πραγμάτωση των συμφερόντων τους ή την επίτευξη κάποιον παθητικών ελευθεριών . Αυτή η επιμονή όμως στο παρελθόν περιορίζει τις αναγκαίες σήμερα προσαρμογές στην συνεχώς μεταβαλλόμενη στρατηγική της οικονομικής ολιγαρχίας .  Η πολιτική δεν ασκείται πλέον από πολιτικούς . Οι πολιτικοί δεν έχουν καμία εξουσία δράσης . Είναι απλά "μεσάζοντες" . Η πραγματική πολιτική ασκείται από τους κατόχους του κεφαλαίου , δηλαδή τις αγορές . Οι άνθρωποι εστιάζουν στον λάθος αντίπαλο . Οι κυβερνήσεις είναι a priori υπονομευμένες εξαιτίας της απειλής φυγής των κεφαλαίων σε άλλες χώρες .

Η ψήφος αποτελούσε κάποτε το μεγαλύτερο όπλο των εργατών- πολιτών . Σήμερα δεν υπάρχουν "εργάτες-πολίτες" , κατά συνέπεια ,  η πεποίθηση αυτή είναι εντελώς λαθεμένη και η απειλή της ψήφου δεν επηρεάζει καθόλου την όποια κυβέρνηση ή τον όποιο πολιτικό . "Μπορούμε να το κάνουμε και θα το κάνουμε" , είναι το σκεπτικό της οικονομικής ολιγαρχίας .

Μπορούν να το κάνουν εξαιτίας της αποτελεσματικότητας της υπακοής σου . Θεωρώντας τον εαυτό σου ανήμπορο άνθρωπο , ελπίζεις ακόμα να φανείς αντάξιος της εύνοιας των αυτόκλητων σωτήρων σου . Εύνοια η οποία ορίζεται από το γεγονός ότι σου επιτρέπουν ακόμα να διαμαρτύρεσαι , να υπερασπίζεσαι τα δικαιώματα σου απέναντι στις ετυμηγορίες τους , μέσα από την ψήφο σου . Το να πας να ψηφήσεις , σημαίνει ότι αποδέχεσαι υπόρρητα την αλλαγή του εξουσιαστή σου ορίζοντας τον εαυτό σου ακατάλληλο να αποφασίζει για την ζωή του . Το σύστημα που υποστηρίζεις έμμεσα δίνοντας το παρόν σε μία ψηφοφορία , έκανε πράξη την υπόσχεση για κοινωνική αναδιανομή. Αυτό που αναδιανεμήθηκε όμως δεν είναι ο πλούτος , που τόσο σε ενδιέφερε , αλλά ο φόβος . Με το να πας και να ψηφίσεις , καμία από τις απειλές που σε περιτριγυρίζουν δεν θα εξαφανιστεί . Οι εξουσιαστές σου , απογυμνωμένοι πλέον από την θεϊκή τους αμφίεση , σου λένε ευθέως ότι έχουν δέσει χειροπόδαρα , όχι μόνο τη δική σου υπόλοιπη ζωή , αλλά και αυτή των παιδιών σου και αν δεν κάνεις κάτι και των  παιδιών των παιδιών σου. Αυτό που έχει αποτύχει να εκπληρώσει η ψήφος σου , την οποία χρησιμοποιείς ως παράκαμψη εδώ και τρεις αιώνες τώρα , θα το κατορθώσει μόνο το γκρέμισμα του τείχους που ορθώνεται μπροστά σου . Το γκρέμισμα είναι προορισμένο να αντιμετωπίζει την τυφλή και βουβή απέναντί σου , φύση της εξουσίας . Μην πιστεύεις ότι η ψήφος σου θα εξαναγκάσει την εξουσία να υπακούσει πλέον στην βούλησή σου . Αποδεχόμενος ένα σύστημα που θρέφει για χρόνια την εξουσία , είναι ζήτημα χρόνου να βρεθείς ξανά εντός της ίδιας κατάστασης . Τα κοινωνικά δεινά που ακολουθούν τέτοιες πολιτικές , δεν μπορούν να εξοριστούν από τον ανθρώπινο κόσμο αλλά και ούτε να εμποδιστούν να επιστρέψουν . Η ψήφος σου θα κατοχυρώσει την παρουσία τους .

Οι απειλές που εξαπολύονται προκειμένου να συντηρήσουν τον φόβο και την ελπίδα σου , είναι τώρα πια προβλέψιμες και μπορούν να υποταχθούν στη δύναμη της ανυπακοής . Το πόσο γρήγορα θα συμβεί αυτό εξαρτάται αποκλειστικά από την αποφασιστικότητα των ανθρώπων να δημιουργήσουν μία κοινωνία που θα πάψει να παρακάμπτει και θα αρχίσει να γκρεμίζει οτιδήποτε και οποιονδήποτε την έφερε σε αυτήν την κατάσταση . Εσύ είσαι που πρέπει να αλλάξεις το δίλλημα : όχι "μνημόνιο ή αντιμνημόνιο" , αλλά "ολιγαρχία ή άμεση δημοκρατία ;". Αυτό είναι το δίλλημα που πρέπει να τεθεί και που εντέχνως όλοι το αφήνουν έξω από κάθε συζήτηση .

Η παροχή της ψήφου σε καθιστά προβλέψιμο , κανονικό και ελέγξιμο υποκείμενο . Η ψήφος στα κόμματα είναι στην ουσία ψήφος στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία , η οποία έχει ως σκοπό και στόχο να σε κρατάει μόνιμα ένα βήμα πίσω από τις εξελίξεις . Ό,τι θέλεις να κάνεις το κάνεις πάντοτε κατόπιν εορτής , αφού έχεις δώσει το δικαίωμα στην εξουσία να πράξει στο όνομά σου , είναι αργά για να της ζητήσεις ευθύνες . Οι ευθύνες γυρίζουν εντέχνως επάνω σου . Η ψήφος που θα δώσεις , σου επιτρέπει να περάσεις το υπόλοιπο της ζωής σου ανακουφισμένος , παρακάμπτοντας  την ενοχή ότι ίσως δεν κάνεις αυτό που πραγματικά μπορείς . Σου δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι είσαι ενεργός πολίτης . Αυτοί που θα εκλέξεις θα συνεχίσουν να δρουν ερήμην σου καθιστώντας σε , πολιτικά παθητικό . Δεν θα χρειαστεί να αναλάβεις καμία πολιτική ευθύνη για τίποτε , επειδή μέσα στο μυαλό σου το κάνουν αυτοί για σένα .Το μόνο που χρειάζεται είναι να συνεχίσεις να αποδέχεσαι και να νομιμοποιείς την αντιπροσωπευτική δημοκρατία , προκειμένου να έχεις μία "καθωσπρέπει κοινωνία" . Το αντίδοτο στον αρπακτικό καπιταλισμό δεν είναι η περεταίρω συγκέντρωση της εξουσίας στο "σωστό κόμμα" αλλά η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποκέντρωσή της , η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διάχυσή της σε όσο το δυνατόν περισσότερα κομμάτια της κοινωνίας .

Το μεγάλο άλμα προς την ελευθερία για το οποίο τόσο πολύ κόπτεσαι , δεν θα γίνει ποτέ όσο ορίζεις τον εαυτό σου ως ένα πλάσμα της ανάγκης . Είναι καιρός να ξορκίσεις τους φόβους σου και κυρίως να ξορκίσεις τον χειρότερο από όλους : το φόβο ότι είσαι ανίκανος να ξεφύγεις από την κατάσταση του φοβισμένου . Δεν τους έχεις ανάγκη . Μπορεί δικαιολογημένα σε πολλά θέματα να είσαι μπερδεμένος ή αβέβαιος ως προς το "πώς" πρέπει να γίνει κάτι .Δεν έχεις όμως πλέον καμία δικαιολογία να αισθάνεσαι αβέβαιος ως προς το "τι" και από "ποιον" . Άμεση δημοκρατία ασκούμενη από εμάς .Το "πως"  , θα το βρούμε στην πορεία .

Ποτέ στη ζωή σου δεν έχεις βιώσει την πολιτική ελευθερία . Είναι επόμενο λοιπόν να τη φοβάσαι . Την φοβάσαι γιατί νομίζεις ότι δεν θα μπορείς να την ελέγξεις . Αυτό σου έχουν μάθει . Δεν μπορεί να αποφασίζει ο καθένας . Δεν μπορεί να έχει γνώμη ο καθένας . Ίσως πρέπει να σκεφτείς ποιον εννοούν όταν λένε "ο καθένας". Μήπως αυτός "ο καθένας" συμπεριλαμβάνει και εσένα τον ίδιο ; Μήπως ήρθε ο καιρός να σταματήσεις τις ατελείωτες παρακάμψεις γιατί δεν θέλεις να πληρώσεις ; Σήκωσε τη μπάρα και πέρασε . Αν δεν σηκώνεται πάρε την απόφαση και σπάστη . Ο δρόμος που ανοίγεται μπροστά είναι δικός σου . Έχεις δικαίωμα να κινείσαι επάνω του και δεν μπορεί κανείς να σου αφαιρέσει αυτό το δικαίωμα . Αλλιώς θα μείνεις για πάντα ένας στωικός σκλάβος που θα περιμένει το ξεροκόμματο και θα λέει "ευχαριστώ αφέντη". Αν δεν το κάνεις εσύ θα το κάνει κάποιος άλλος όταν η απόγνωσή του , θα μετατραπεί σε θάρρος . Εσύ θα είσαι απλός θεατής . Θέλεις να είσαι θεατής ; "Αν δεν θέλεις να πεθάνεις θεατής του κόσμου , πρέπει να καταστρέψεις τον κόσμο των θεατών." (κοίταζε στους τοίχους , πάντα κάτι καινούργιο θα μάθεις).