Σελίδες , Άρθρα

Κορνήλιος Καστοριάδης

Κορνήλιος Καστοριάδης
Ο άνθρωπος είναι υπεύθηνος για την ιστορία του

Κυριακή 29 Μαρτίου 2009

Η ημέρα της γης (Ά μέρος) .

Χθες το βράδυ ήταν η μέρα της γης .Στις 20:30 έσβησαν τα φώτα σε όλη τη γη (;) και η συνείδησή μας κοιμήθηκε ήσυχα αφού πράξαμε το καθήκον μας από τον καναπέ μας . Βέβαια , αν μπορούσαμε να σβήσουμε το φως με το τηλεκοντρόλ μας θα ήταν ακόμα καλύτερα , αλλά δε βαριέσαι , μια φορά το χρόνο γίνεται αυτό και αν . Η αλήθεια είναι πως έχω βαρεθεί όλους αυτούς τους οικολόγους που μας έχουν πρήξει κυριολεκτικά με την προσπάθεια να σώσουμε τον πλανήτη . Η αλήθεια είναι αναγνώστη μου πως από αυτό εδώ το blog πρώτη φορά γράφω για κάτι που αφορά στην οικολογία και το περιβάλλον γενικότερα . Πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβουν και αυτοί , πως ο πλανήτης δεν σώζεται με ευχολόγια και πράξεις του τύπου "δημιουργώ ένα τόνο σκουπίδια αλλά πετάω τα χαρτιά σε κάδο ανακύκλωσης ... αν και εφόσον βρω" .
Το οικολογικό πρόβλημα είναι στην πραγματικότητα αμιγώς κοινωνικό και πολιτικό . Η κοινωνία που έχουμε δημιουργήσει καταστρέφει τον πλανήτη και αν δεν αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας της κοινωνίας , κυρίως της δυτικής , ο πλανήτης οδηγείται στην καταστροφή με μαθηματική ακρίβεια .
Τίθεται βέβαια το ερώτημα : πως εξηγείται η αποδοχή μιας τέτοιας λειτουργίας από τα άτομα της κοινωνίας αυτής από τη στιγμή που είναι ξεκάθαρο το ότι βλάπτει σε μεγάλο βαθμό το περιβάλλον ; Η απάντηση πως η κοινωνία αυτή , το "σύστημα", κρατιέται χάρη στην καταστολή και την χειραγώγηση , με την επιφανειακή έννοια της λέξης , είναι η κλασσική απάντηση της αριστεράς και την θεωρώ λανθασμένη . Το μόνο που καταφέρνει μια τέτοια απάντηση είναι στην πραγματικότητα να καλύπτει το βάθος του κοινωνικοπολιτικού προβλήματος . Οι δυτικές κοινωνίες και όχι μόνο , είναι δομημένες με τέτοιο τρόπο που δημιουργούν την προσχώρηση των ατόμων τους στην υφιστάμενη , κάθε φορά , κατάσταση . Μία κατάσταση που αφορά την πλειονότητα των ανθρώπων ,τα δύο τρίτα τουλάχιστον , που προσχωρούν στον έμπρακτο , θεσμισμένο και παγιωμένου τρόπο ζωής της κοινωνίας αυτής . Η προσχώρηση αυτή είναι βέβαια αντιφατική : εμπεριέχει ορισμένα στοιχεία εξέγερσης αλλά δεν είναι μία απλή παθητικότητα . Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ότι μπορεί αυτοί που χθες έσβησαν το φως να είχαν ανοιχτή την τηλεόρασή τους για να βλέπουν τον ποδοσφαιρικό αγώνα Ελλάδας - Ισραήλ , ή ακόμα και ο τηλεοπτικός σταθμός ΣΚΑΙ που ήταν πρωτομάστορας της εκδήλωσης στην Ελλάδα δεν διέκοψε το πρόγραμμά του αλλά μετέδωσε από την Πνύκα τη συναυλία του Φραγκούλη ο οποίος συμμετείχε και αυτός στην διαμαρτυρία αυτή τραγουδώντας και φορώντας ένα μπλουζάκι με το λογότυπο "60" που αφορά στην εκδήλωση αυτή . Φυσικά η Ελλάδα ήταν πρώτη στη συμμετοχή αφού επρόκειτο για κάτι που οι νεοέλληνες γνωρίζουν πολύ καλά : να σβήνουν τα φώτα !! (Το πρόβλημα θα ήταν αν έπρεπε να δώσουμε φώτα .)
Τέτοιου τύπου προσχώρηση , φυσικά και εξαρτιέται από πολύ σύνθετες διαδικασίες που αφορούν στην κοινωνικοποίηση του ατόμου και που δεν πρόκειται να τις αναλύσουμε εδώ . Θα σταθώ όμως τελείως επιφανειακά σε δύο από αυτές που τις θεωρώ τις πιο σημαντικές . Η πρώτη έχει να κάνει με την διάχυση στο φαντασιακό από την παιδική ηλικία ενός ορισμένου τύπου σχέσης του ατόμου με έναν ορισμένο τύπο εξουσίας . Η δεύτερη αφορά στην εγκαθίδρυση ενός συνόλου αναγκών που για την ικανοποίησή τους οι άνθρωποι , θα αφιερώσουν όλη τους τη ζωή .
Τελειώνοντας το πρώτο αυτό μέρος θα πω πως ένας τύπος εξουσίας στον οποίο τα άτομα υποτάσσονται αδιαμαρτύρητα είναι αυτός της γνώσης και της τεχνικής . Η κυβερνήσεις πλέον δεν εγκαθίστανται ελέω Θεού όπως κάποτε . Αυτός ο "καθαγιασμός" έχει δώσει πλέον τη θέση του στην "ειδικότητα" , εκλέγουν πολιτικούς που θεωρούνται "ειδικοί" είτε για τους νόμους είτε για την οικονομία . Αυτοί οι ειδικοί όμως είναι που μας έφτασαν στην οικονομική κρίση και αυτοί οι ειδικοί είναι που φτιάχνουν νόμους για το περιβάλλον που ποτέ δεν εφαρμόζουν .
Θα επανέλθω . Τώρα πρέπει να εκτελέσω το καθήκον μου ως πολίτης και να πάω να "δημιουργήσω" μία σακούλα με άχρηστες κυριακάτικες εφημερίδες που μου μαθαίνουν "πως" , και με παροτρύνουν "να"... σώσω το περιβάλλον , όπως ακριβώς θα κάνουν και οι "ειδικοί" της G20 στην Αγγλία την ερχόμενη Πέμπτη . Υπόσχομαι να τις πετάξω σε κάδο ανακύκλωσης.
Άντε και του χρόνου πάλι .